Zarząd DIR w sprawie zmian legislacyjnych w zakresie zwrotu nieruchomości do ANR oraz regulacji czynszu dzierżawnego
Na wniosek Członków Rady Powiatowej Dolnośląskiej Izby Rolniczej w Świdnicy i rolników powiatu świdnickiego oraz na podstawie zgłoszonych uwag i wniosków przez rolników powiatu wrocławskiego Zarząd Dolnośląskiej Izby Rolniczej wniósł do Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych o wszczęcie procedury legislacyjnej w dwóch tematach związanych z gruntami Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Te regulacje ustawowe dotyczą:
1. regulacji prawnej w zakresie gruntów rolnych bezumownie zagospodarowanych i pochodzących z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Agencja Nieruchomości Rolnych powinna mieć prawo do przekazywania w dzierżawę gruntów rolnych bezumownie zagospodarowanych podmiotom, które wygrały przetargi. Według obecnie obowiązujących uregulowań prawnych Agencja ma duże trudności w odzyskiwaniu nieruchomości od byłych dzierżawców i bezumownych użytkowników, ze względu na odmowę dobrowolnego wydania nieruchomości. Często po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy dzierżawy byli dzierżawcy odmawiają wydania Agencji Nieruchomości Skarbu Państwa i dalej na gruntach byłej dzierżawy prowadzą produkcję, żeby z tego tytułu otrzymywać dopłaty bezpośrednie. Podobnie sprawa wygląda z gruntami oczekującymi na zagospodarowanie, gdzie przed przekazaniem do legalnej dzierżawy w/w gruntów przez Agencję zagospodarował je bezumowny użytkownik. Przywrócenie Agencji posiadania gruntów Zasobu w wielu przypadkach jest możliwe tylko w drodze długotrwałego postępowania sądowego, często też egzekucji komorniczej. Taki stan naraża Skarb Państwa na straty (brak wpływów z tytułu czynszu dzierżawnego) i nie pozwala na szybkie zagospodarowanie wielu gruntów Zasobu przez uczciwych rolników,
2. regulacji prawnej w zakresie zmiany art. 39 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, że Agencja może przedłużyć umowę dzierżawy na nowych warunkach uzgodnionych z dzierżawcą, z tym że czynsz nie może być niższy od dotychczasowego. Zatem, jeżeli dzierżawca złoży Agencji oświadczenie o zamiarze dalszego dzierżawienia nieruchomości na nowych warunkach uzgodnionych z Agencją, najpóźniej na 3 miesiące przed zakończeniem dotychczasowej umowy dzierżawy – nowy czynsz dzierżawny wyliczony zostanie w oparciu o Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 01.08.2016 r. w sprawie ustalenia wysokości czynszu dzierżawnego w umowach dzierżawy. W latach 2012 – do miesiąca sierpnia 2016 r. na terenie województwa dolnośląskiego średnie stawki czynszu dzierżawnego stosowane przez Agencję Nieruchomości Rolnych wynosiły od 20,71 dt pszenicy za 1 ha i były to najniższe czynsze dzierżawne (powiaty bolesławiecki, jeleniogórski, lubiński, milicki, wałbrzyski, wołowski) i najwyższe czynsze dzierżawne tj. 34,51 dt pszenicy za 1 ha (w powiatach oławski, strzeliński, średzki, wrocławski i ząbkowicki). Stawki tego czynszu były stosowane przy przedłużaniu umów dzierżawy oraz były podstawą do wyliczenia czynszu wywoławczego przy przetargach na dzierżawę. Dzierżawca chcący przedłużyć umowę dzierżawy nie miał wyboru co do wielkości tego czynszu. Mimo, że taki czynsz był kilkakrotnie wyższy od dotychczasowego, dzierżawca musiał godzić się na tak drastyczne podwyżki, jeżeli chciał dalej dzierżawić grunty Zasobu. W miesiącu sierpniu 2016 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydał Rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania wysokości czynszu dzierżawnego w umowach dzierżawy. Rolnicy z tymi regulacjami wiązali duże nadzieje. Czynsze miały być ujednolicone. I cóż się okazało? Że rolnicy, którzy przedłużyli swoje umowy na drakońskich warunkach czynszu dzierżawnego nie mają podstaw renegocjowania swoich umów w związku z art. 39 ust.2 pkt 1 ustawy z dnia 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, że Agencja może przedłużyć umowę dzierżawy na nowych warunkach uzgodnionych z dzierżawcą, z tym że czynsz nie może być niższy od dotychczasowego. Natomiast rolnicy którzy w chwili obecnej chcą przedłużyć umowy dzierżawy a ich czynsz był niższy niż w Rozporządzeniu to będą płacić ten czynsz zgodnie z tym Rozporządzeniem. Więc czynsze ich zostaną podwyższone. W związku z powyższym, wnosimy, by regulacja prawna polegała na tym, że rolnicy którzy przedłużając swoje umowy dzierżawy zostali zmuszeni do przyjęcia stawek czynszu dzierżawnego wg stawek wyliczonych przez Agencję Nieruchomości Rolnych w latach 2013 do 2016 mogli renegocjować swoje umowy dzierżawy w oparciu o Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 01.08.2016 r. w sprawie ustalenia wysokości czynszu dzierżawnego w umowach dzierżawy.
