Decyzje Rządu w sprawie suszy i przewagi kontraktowe

Rada Ministrów przyjęła dokumenty przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi:

• projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi;
• uchwałę w sprawie ustanowienia programu pomocy dla gospodarstw rolnych i rybackich, w których powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2018 r. suszy lub powodzi wraz z rozporządzeniem zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Ograniczenie nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw żywności jest podstawowym celem nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. W łańcuchu dostaw żywności to najczęściej rolnicy stanowią najsłabsze ogniwo i są narażeni na stosowanie nieuczciwych praktyk handlowych przez podmioty o większej sile przetargowej i potencjale ekonomicznym.

Na podstawie obowiązujących przepisów rolnicy jako dostawcy produktów rolno-spożywczych nie mogą zgłaszać zawiadomień o stosowaniu nieuczciwych praktyk handlowych do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) ze względu na brak spełnienia kryteriów: progu dotyczącego wartości obrotów realizowanych między dostawcą a nabywcą wynoszącego 50 tys. zł oraz obrotu w wysokości 100 mln zł ze strony nabywcy lub dostawcy, który stosował praktykę nieuczciwie wykorzystującą przewagę kontraktową. Ponadto, rolnicy nie zgłaszają zawiadomień do UOKiK z obawy przed ujawnieniem swoich danych, a w konsekwencji utratą kontraktów i pogorszeniem stosunków handlowych z nabywcą.

Odpowiedzią na to będzie objęcie przepisami ustawy wszystkich relacji handlowych między dostawcą a nabywcą oraz zapewnienie anonimowości stronie zgłaszającej zawiadomienie w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową.

W rezultacie uchylono przepis dotyczący łącznej wartości obrotów realizowanych między dostawcą a nabywcą – 50 tys. zł. Zrezygnowano także z minimalnego progu 100 mln zł w przypadku obrotu realizowanego przez nabywcę lub dostawcę, który stosował praktykę nieuczciwie wykorzystującą przewagę kontraktową. Obecne progi 50 tys. zł i 100 mln zł są zbyt wysokie i ograniczają krąg podmiotów podlegających przepisom ustawy.

Poszerzono także krąg podmiotów uprawnionych do zgłoszenia zawiadomienia o podejrzeniu stosowania praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową – z zainteresowanego przedsiębiorcy na ogół obywateli. Zrezygnowano z obowiązku zgłaszania na piśmie takiego zawiadomienia. Zapewniono anonimowość stronie skarżącej, jeśli chodzi o dane osobowe i treść zawiadomienia.

Jednocześnie na podstawie nowych przepisów Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie mógł zlecać Inspekcji Handlowej przeprowadzanie kontroli postępowań na zasadach analogicznych do obowiązujących w przypadku kontroli prowadzonych przez pracowników UOKiK.

Znowelizowane przepisy mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu pomocy dla gospodarstw rolnych i rybackich, w których powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2018 r. suszy lub powodzi wraz z rozporządzeniem zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rząd ustanowił program pomocy dla gospodarstw rolnych i rybackich, które w 2018 r. ucierpiały z powodu suszy lub powodzi.

Według danych Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa susza rolnicza występuje na obszarze całej Polski – w 82,97 proc. gmin kraju na powierzchni 63,14 proc. gruntów ornych. Ponadto, na południu Polski wystąpiła powódź, która zniszczyła m.in. uprawy rolne.

Pomoc dla gospodarstw rolnych i rybackich będzie udzielania w 2018 r. w formie:

• dotacji dla producentów rolnych, którzy ponieśli szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2018 r. suszy lub powodzi w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (dotacje będą przysługiwały do powierzchni upraw, na których szkody spowodowane tegoroczną suszą lub powodzią objęły co najmniej 30 proc. danej uprawy),
• dotacji dla podatników podatku rolnego, którzy w 2018 r. prowadzili chów lub hodowlę ryb słodkowodnych w stawach rybnych położonych na obszarze gmin, w których wystąpiła susza lub powódź w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich,
• spłaty przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) na rzecz banków pełnego oprocentowania (przez okres nie dłuższy niż 2 lata) w przypadku zawieszenia przez nie spłaty preferencyjnych kredytów z dopłatami do oprocentowania ze środków ARiMR (chodzi o producentów rolnych, którzy ponieśli szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2018 r. suszy lub powodzi w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz producentów świń, którzy w związku z obowiązującym zakazem utrzymywania w gospodarstwie świń lub ich wprowadzenia do gospodarstwa, wydanym w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń zaprzestali ich produkcji).

Na realizację programu w 2018 r. rząd przeznaczy z budżetu państwa 799,5 mln zł, z tego:

• 25 mln zł na dopłaty do oprocentowania kredytów na wznowienie produkcji,
• 60 mln zł na dopłaty do oprocentowania kredytów należnego od kredytobiorców,
• 697 mln na dotacje do 1 ha zniszczonych w co najmniej 30 proc. upraw rolnych,
• 17,5 mln zł na dotacje do 1 ha powierzchni stawów.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Rozporządzenie będzie obowiązywać po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Żródło: MRiRW