Czy nowe przepisy ułatwią życie rolników?

Ustawodawca czyni ostatnio wiele by przypodobać się rolnikom. Pojawiło się wiele inicjatyw, które mają „przychylić im nieba”. Czy rzeczywiście będzie lepiej i czy propozycje rozwiązań prawnych będą miały szanse upowszechnić się – czas pokaże. Niemniej jednak nie podążają one za faktycznymi potrzebami rolników.

 

Koła gospodyń wiejskich po nowemu

Mało jest w Polsce tak udanych inicjatyw oddolnych, jakimi są koła gospodyń wiejskich. Lokalne społeczności same się organizują, same wyznaczają sobie potrzeby. Z pewnością sprzyjał temu minimalny formalizm i duża swoboda organizacyjnego działania. Oczywiście pojawiały się problemy natury prawnej, jak reprezentacja KGW, możliwość pozyskiwania dotacji zewnętrznych, prowadzenie działalności gospodarczej itp., ale i z tym sobie radzono, np. zakładając stowarzyszenia. Od 29 listopada 2018 r. obowiązuje całkiem nowa ustawa o kołach gospodyń wiejskich, której przepisy wyłączają stosowanie dotychczas obowiązującej koła ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników. Od teraz koła mogą uzyskiwać osobowość prawną. Muszą jednak zarejestrować się w ARiMR. Działające koła nabiorą nowych praw, jeśli: po pierwsze – dostosują statut do nowych wymagań, a po drugie – wystąpią o rejestrację koła zgodnie z przepisami ustawy. Szanse na przekształcenie ze starego koła w nowe ma ok. 21 tysięcy KGW powstałych w ramach Kółek Rolniczych. Osobowość prawna pozwoli kołom korzystać z różnego rodzaju form wsparcia w postaci środków, np. unijnych czy dotacji celowych z budżetu państwa. Nowe przepisy zakładają prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Zaproponowany został wzorcowy statut, który mogą przyjąć nowe koła. Żeby nie było tak różowo, to wraz z nową formą działalności pojawia się szereg nowych obowiązków i obostrzeń.

 

Więcej papierologii

Nadzór nad działalnością KGW będzie sprawował Prezes ARiMR we współpracy z Pełnomocnikiem Rządu do spraw Małych i Średnich Przedsiębiorstw. W terenie nadzór będzie realizowany przy wsparciu dyrektorów oddziałów regionalnych oraz kierowników biur powiatowych. W ramach sprawowanego nadzoru Prezes ARiMR może: badać sprawozdania koła pod kątem ich rzetelności, dokonywać kontroli działalności koła, dokonywać innych przewidzianych prawem czynności w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania koła, złożyć w określonych przypadkach wniosek o likwidację koła. Na terenie jednej wsi może mieć siedzibę jedno koło gospodyń wiejskich. Jednocześnie można być członkiem tylko jednego KGW. Obszar działalności koła to jedna lub więcej wsi, ale również poza nimi. Najwyższym organem koła gospodyń wiejskich jest zebranie członków. Każdy członek ma jeden głos na takim zebraniu. Wybiera ono i odwołuje członków zarządu koła, w tym przewodniczącego i jego zastępców, stosownie do postanowień statutu. Ten z kolei określa skład i liczbę członków zarządu koła. Zebranie członków będzie musiało się odbyć przynajmniej raz w roku. Zebranie członków może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad, podanych do wiadomości członków koła w terminach i w sposób określony w statucie. Uchwały są podejmowane zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania, chyba że ustawa lub statut stanowią inaczej. Z obrad zebrania członków koła sporządza się protokół, który zarząd winien przechowywać przez okres 10 lat. Koła będą mogły na zasadzie dobrowolności oraz z inicjatywy co najmniej 2 kół zrzeszać się i tworzyć związki KGW.

 

Można zostać przy starych zasadach

Istniejące koła mogą, ale nie muszą rejestrować się w ARiMR i dostosowywać do nowych przepisów. Jeżeli tego nie zrobią w ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy będą funkcjonowały na dotychczasowych zasadach. Wabikiem, dla którego rządzący chcą przejąć KGW pod kontrolę Państwa ma być jednorazowa dotacja dla koła na działalność w kwocie od 3 do 5 tys. złotych (w zależności od ilości członków koła). Z takiej dotacji trzeba będzie się później oczywiście skrupulatnie rozliczyć. Czy w kolejnych latach będą znowu jakieś pieniądze dla KGW, na razie nie wiadomo.

 

Czy rolnicy wyjdą z długów?

Niedawno została uchwalona ustawa o oddłużeniu gospodarstw rolnych. Nowe przepisy są skierowane do rolników prowadzących działalność co najmniej od 3 lat przed dniem utraty zdolności do obsługi zadłużenia. Nie obejmują natomiast podmiotów znajdujących się w likwidacji lub w upadłości oraz tych, wobec których toczy się postępowanie restrukturyzacyjne. Przygotowywane rozwiązania zakładają cztery możliwości wsparcia rolników niewypłacalnych lub zagrożonych niewypłacalnością:

  • dopłaty do oprocentowania bankowych kredytów restrukturyzacyjnych udzielane przez ARiMR,
  • pożyczki na spłatę zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne udzielane przez ARiMR,
  • gwarancje spłaty bankowych kredytów restrukturyzacyjnych udzielane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa,
  • przejęcie zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w zamian za przeniesienie własności nieruchomości rolnych na rzecz Skarbu Państwa.

Zaproponowane przez rząd formy pomocy dla zadłużonych gospodarstw rolnych mogą okazać się bardzo trudne do zrealizowania. Należy pamiętać, że rolnicy w upadłości nie mają zdolności kredytowej. Rodzi się więc pytanie: Dla kogo jest ta pomoc? Zdaniem Komisji Nadzoru Finansowego  wejście w życie ustawy może być iluzoryczne. Wynika to z faktu, że jeden dług zostanie zamieniony na drugi. Poza tym przejmowanie zadłużonych gospodarstw rolnych przez KOWR przypomina nacjonalizację. Tymczasem rolą Państwa nie jest przenoszenie własności gospodarstw rolnych czy nieruchomości rolnych na rzecz Skarbu Państwa, ale tworzenie warunków, by rolnicy mogli na swojej ziemi produkować żywność i żyć godnie.

 

Rząd stawia na spółdzielczość rolników

Celem ustawy z 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników jest (z założenia) wzmocnienie roli, jaką odgrywa spółdzielczość w rolnictwie za sprawą stworzenia systemu zachęt do powoływania przez rolników spółdzielni rolników oraz związków takich spółdzielni. Ustawa jest próbą wdrożenia narzędzi zacieśniania współpracy w sektorze rolnym, poprawy efektywności gospodarowania na obszarach wiejskich oraz przeciwdziałania konsekwencjom dużego rozproszenia podaży oferowanej na poziomie rozdrobnionych gospodarstw rolnych w Polsce. Ustawodawca wprowadza przede wszystkim mechanizmy o charakterze ekonomicznym, takie jak wyłączenie podmiotów o statusie spółdzielni rolników z określonych obowiązków fiskalnych. W ustawie proponuje się, aby członkowie spółdzielni rolniczej byli zwolnieni m.in. z podatku i opłat lokalnych od budynków i budowli oraz ich części, a także zajętych przez nie gruntów wykorzystywanych przez spółdzielnie lub związek spółdzielni rolników na działalność określoną w ustawie oraz z podatku dochodowego od osób prawnych – zwolnienie będzie dotyczyło dochodów spółdzielni rolników pochodzących ze sprzedaży produktów rolnych lub grup tych produktów, dla których spółdzielnia została założona. Te ulgi będą możliwe w ramach pomocy de minimis. Ustawa określa zasady tworzenia, organizacji, działalności i likwidacji spółdzielni rolników i ich związków. Powstaje pytanie po co tworzyć zupełnie nowy byt prawny, skoro istnieje szereg możliwości organizacji przy dotychczasowych formach, jak rolnicze spółdzielnie produkcyjne czy grupy producenckie. Nowe przepisy nie wpłyną przecież na sposób funkcjonowania działających na podstawie dotychczasowych przepisów podmiotów. W wielu aspektach regulacje się powielają. Poza tym kooperacja dużych grup rolników w ramach jednego organizmu prawnego nie jest znowu aż tak bardzo popularna by uznać nowe prawo za istotnie rozwijające polskie rolnictwo.

 

 

Łukasz Opaliński

adwokat,

Biuro DIR we Wrocławiu

 

BIP
Fundacja

Fundacja Izydora

Związek Wzajemności Członkowskiej

Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” jest ogólnopolskim, pierwszym reaktywowanym dzięki zmianom w polskim prawie ubezpieczeniowym, towarzystwem korzystającym z wzajemnościowej formuły realizacji ubezpieczeń.

Przydatne linki
Kalendarz

Money.pl

Money.pl - Kliknij po więcej
Forex
 CHF / PLN 4,0770 -0,16% [20:13]
 EUR / JPY 124,5710 -0,04% [20:13]
 EUR / PLN 4,3939 -0,31% [20:13]
 USD / JPY 105,7190 -0,25% [20:13]
 USD / PLN 3,7284 -0,49% [20:13]
Wspierane przez Money.pl

Imieniny:
Viktoryn, Helmut