Tematyka pszczelarska zdominowała posiedzenie Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego
Posiedzenie Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego odbyło się 11 lipca 2017 r. w Urzędzie Miasta i Gminy w Sycowie. Posiedzenie Rady prowadził Pan Dionizy Prusiewicz – Przewodniczący Rady Powiatowej DIR w Oleśnicy. W posiedzeniu udział wzięli m. in.: Pan Leszek Grala – Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej; Pan Sławomir Kapica – Burmistrz Miasta i Gminy Syców, Pan Bolesław Moniuszko – Przewodniczący Rady Miejskiej w Sycowie, Pan Robert Fryt – Wójt Gminy Dziadowa Kłoda, Pan Grzegorz Otwinowski – Przewodniczący Rady Gminy Dziadowa Kłoda, Pan Czesław Trzciański – Prezes Zarządu Dolnośląskiego Związku Pszczelarzy we Wrocławiu oraz Prezes Zarządu Powiatowego Zrzeszenia Pszczelarzy w Oleśnicy, Pan Jerzy Kasprzak – Powiatowe Zrzeszenie Pszczelarzy w Oleśnicy, Pan Alfred Bieleń – Prezes Koła Pszczelarzy w Sycowie, Pan Stefan Ścieszka – Prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Promocyjnego „Agro-Efekt” Sp. z o.o. w Sycowie, Pani Alicja Ostrysz – Przedsiębiorstwo Handlowo-Promocyjne „Agro-Efekt” Sp. z o.o. w Sycowie, Pan Marek Duda – Przedsiębiorstwo Handlowo-Promocyjne „Agro-Efekt” Sp. z o.o. w Sycowie, Pan Arkadiusz Tracz z Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Sycowie oraz członkowie Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego.
Posiedzenie Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego otworzył jej Przewodniczący Pan Dionizy Prusiewicz. W pierwszej kolejności powitał zaproszonych gości oraz członków Rady, a następnie przedstawił porządek posiedzenia. Na początku spotkania miało miejsce uroczyste wręczenie odznaczeń osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich Powiatu Oleśnickiego oraz zaangażowanym w działalność samorządu rolniczego. Odznaczenia wręczyli Pan Leszek Grala – Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej, Pan Sławomir Kapica – Burmistrz Miasta i Gminy Syców oraz Pan Robert Fryt – Wójt Gminy Dziadowa Kłoda. Odznaki honorowe Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi „Zasłużony dla Rolnictwa” otrzymali: Pani Alicja Ostrysz i Pan Marek Duda z Przedsiębiorstwa Handlowo-Promocyjnego „Agro-Efekt” Sp. z o.o. w Sycowie, Pan Jerzy Kasprzak z Powiatowego Zrzeszenia Pszczelarzy w Oleśnicy oraz Pan Grzegorz Bąk – delegat Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego z Gminy Bierutów. Złoty medal Dolnośląskiej Izby Rolniczej „Zasłużony dla samorządu rolniczego” otrzymał Pan Jan Smorawski – delegat Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego z Gminy Syców, natomiast srebrny medal Dolnośląskiej Izby Rolniczej „Zasłużony dla samorządu rolniczego” otrzymał Pan Piotr Zimny – również delegat Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego z Gminy Syców.
Następnie, jako pierwszy, głos zabrał Pan Arkadiusz Tracz z Biura Powiatowego ARiMR w Sycowie. Poinformował zebranych, że realizacja dopłat bezpośrednich rozpoczęła się 17 października 2016 r. od wypłaty zaliczek. Otrzymali je wszyscy rolnicy, którzy spełnili warunki do przyznania dopłat bezpośrednich za 2016 r., a kontrola administracyjna ich wniosków zakończyła się pozytywnie. Zaliczki w wysokości 70% należnych rolnikom płatności wypłacane były do 30 listopada 2016 r. Od 1 grudnia ARiMR realizuje płatności końcowe. Na ich wypłatę zgodnie z prawem Agencja miała czas do końca czerwca 2017 r. W kampanii 2016 rolnicy z Powiatu Oleśnickiego złożyli 3 079 wniosków o dopłaty bezpośrednie, w tym 756 wniosków o przyznanie płatności ONW. Dane na dzień 30.06.2017 r. dotyczące Powiatu Oleśnickiego przedstawiają się następująco: kwota wypłaconych zaliczek – 31 322 677 zł, kwota płatności końcowych – 14 946 211 zł, razem wypłacono kwotę – 46 268 888 zł (co stanowi 99,1% puli środków przewidzianych do wypłaty). Biuro Powiatowe ARiMR w Sycowie odnotowuje bardzo dużo zwrotów bankowych spowodowanych złymi numerami kont podawanymi przez rolników. W kampanii 2017 rolnicy z Powiatu Oleśnickiego złożyli 3 030 wniosków o dopłaty bezpośrednie. 44% z nich jest już po kontroli kompletności.
Kolejnym prelegentem był Pan Czesław Teleszko z Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Oleśnicy. Poinformował zebranych, że od 28 czerwca br. trwa nabór wniosków o wsparcie w ramach operacji „Modernizacja gospodarstw rolnych”. W 2017 roku o dotację w ramach „Modernizacji gospodarstw rolnych” mogą ubiegać się rolnicy, którzy planują rozwój gospodarstwa w obszarze A, B lub C, czyli chcą rozwijać produkcję prosiąt (obszar A), produkcję mleka (obszar B) lub produkcję bydła mięsnego (obszar C).
Dotacje można otrzymać na inwestycje związane z:
• rozwojem produkcji prosiąt (obszar A) – 900 tys. złotych to maksymalne dofinansowanie w PROW 2014 – 2020;
• rozwojem produkcji mleka krowiego (obszar B) –500 tys. złotych to maksymalne dofinansowanie w PROW 2014 – 2020;
• rozwojem produkcji bydła mięsnego (obszar C) – 500 tys. złotych to maksymalne dofinansowanie w PROW 2014 – 2020;
Niezwykle istotny jest fakt, że w/w limitów wsparcia nie można łączyć. W ramach tego naboru na dotacje z „Modernizacji gospodarstw rolnych” ARiMR nie przewiduje przyjmowania wniosków na obszar D, czyli na zakup i modernizację maszyn oraz urządzeń rolniczych. Do tej pory był to najbardziej popularny obszar wśród rolników. W 2016 roku o dofinansowanie na zakup i modernizację maszyn i sprzętu rolniczego wpłynęło aż 97% wszystkich wniosków na „Modernizację gospodarstw rolnych”. O dotacje w ramach „Modernizacji gospodarstw rolnych” mogą ubiegać się rolnicy, których gospodarstwa mają odpowiednią ekonomiczną wielkość. Minimalna wielkość to 10 tys. euro, a maksymalna to 200 tys. euro (produkcja mleka i produkcja bydła mięsnego) lub 250 tys. euro (produkcja prosiąt). Jeżeli jeden wniosek składa wspólnie kilka gospodarstw ich pojedyncza wielkość ekonomiczna nie musi wynosić 10 tys. euro, jednak suma wielkości ekonomicznej tych gospodarstw musi wynosić minimum 15 tys. euro. Co ważne, po zrealizowaniu inwestycji wartość ekonomiczna każdego z gospodarstw musi wzrosnąć do co najmniej 10 tys. euro. 0d 5 lipca br. ruszył również nabór wniosków na przyznanie pomocy w ramach programu „Przetwórstwo i marketing produktów rolnych”, poddziałanie 4.2. „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój” i będzie trwał do 3 sierpnia 2017 roku. Pomoc jest udzielana na materialne lub niematerialne inwestycje dotyczące przetwarzania i wprowadzania do obrotu na poziomie handlu hurtowego produktów rolnych (tj. produktów wymienionych w Załączniku nr 1 do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z wyłączeniem produktów rybnych), przy czym produkt będący wynikiem przetwarzania powinien być również produktem rolnym. Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych operacji.
Beneficjentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która:
1) posiada zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych;
2) działa jako przedsiębiorca wykonujący działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo;
3) rolnik, domownik, małżonek rolnika podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie – dotyczy podmiotów składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych.
Koszty kwalifikowalne obejmują:
1) koszty budowy, modernizacji lub przebudowy budynków produkcyjnych lub magazynowych i budowli stanowiących infrastrukturę zakładów przetwórstwa, niezbędną do wdrożenia inwestycji w zakresie zakupu maszyn i urządzeń lub infrastruktury służącej ochronie środowiska;
2) koszty zakupu (wraz z instalacją) lub leasingu zakończonego przeniesieniem prawa własności: a) maszyn lub urządzeń do przetwarzania, magazynowania lub przygotowania produktów do sprzedaży; b) aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprzętu do sterowania procesem produkcji lub magazynowania; c) urządzeń służących poprawie ochrony środowiska;
3) koszty zakupu oprogramowania służącego zarządzaniu przedsiębiorstwem oraz sterowaniu procesem produkcji i magazynowania;
4) koszty wdrożenia procedury certyfikowanych systemów zarządzania jakością;
5) opłaty za patenty i licencje;
6) koszty ogólne tj.: przygotowania dokumentacji technicznej projektu, przygotowania biznesplanu, nadzoru urbanistycznego, architektonicznego, budowlanego lub konserwatorskiego. Leasing zwrotny, dodatkowe koszty związane z umową leasingu, takie jak np. marża finansującego i ubezpieczenie oraz podatek VAT nie są kosztami kwalifikowalnymi.
Pomoc może być przyznana, jeżeli spełnione są następujące warunki:
1) wnioskodawca jest zdolny do realizacji i utrzymania planowanego przedsięwzięcia, co weryfikowane jest na podstawie analizy danych ekonomicznych dotyczących dotychczasowej działalności gospodarczej oraz projekcji finansowych zawartych w biznesplanie. Udzielenie pomocy możliwe jest wyłącznie w przypadku, gdy realizacja inwestycji nie jest możliwa bez udziału środków publicznych (unikanie tzw. efektu deadweight);
2) wnioskodawca deklaruje, iż po zakończeniu realizacji operacji będzie zaopatrywał się w co najmniej 50% całkowitej ilości surowców niezbędnych do produkcji na podstawie umów długoterminowych (co najmniej 3-letnich), zawieranych bezpośrednio z: a) rolnikami;
b) grupami lub organizacjami producentów;
c) związkami grup lub zrzeszeniami organizacji producentów lub
d) podmiotami wstępnie przetwarzającymi produkty rolne. Wskazane umowy powinny zawierać również mechanizm ustalania cen nabycia produktów rolnych.
Powyższego warunku nie stosuje się do podmiotów przetwarzających:
1) produkty rolne wytworzone przez ich członków;
2) miód, produkty runa leśnego lub dziczyznę;
3) wyłącznie produkty rolne wytworzone w ramach prowadzonej przez nie działalności rolniczej. Inwestycja, której dotyczy operacja, musi spełniać wymagania określone przepisami prawa mające zastosowanie do tej inwestycji. Pomoc może być udzielona na realizację operacji w zakładach spełniających obowiązujące standardy higieniczno – sanitarne, ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt. Inwestycje zakładające wzrost mocy produkcyjnych mogą być wspierane pod warunkiem udokumentowania bazy surowcowej oraz wykazania możliwości zbytu planowanej produkcji. W ramach działania wspierane są inwestycje w sektorach przetwórstwa: mleka, mięsa (z wyjątkiem uboju o dużej skali), owoców i warzyw (z wyjątkiem produkcji napojów winopodobnych i winopochodnych), zbóż (z wyjątkiem produkcji słodu), ziemniaków, jaj, miodu, lnu i konopi, roślin oleistych, wysokobiałkowych, przetwarzania produktów rolnych na cele energetyczne, a także usługowego zamrażania wraz z przechowywaniem produktów rolnych. Pomocą finansową objęte są operacje dotyczące sprzedaży hurtowej produktów rolnych: owoców i warzyw, kwiatów i roślin, mleka i wyrobów mleczarskich, mięsa i wyrobów z mięsa, zboża, rzepaku, szyszek chmielowych oraz materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych. W sektorach przetwórstwa i wprowadzania do obrotu: mleka i wyrobów mleczarskich, mięsa, owoców i warzyw oraz zbóż, wsparcie nie może dotyczyć budowy nowych zakładów – warunek ten nie dotyczy rolników składających wnioski w naborze tematycznym, dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych. Operacje nie mogą dotyczyć sprzedaży detalicznej – warunek ten nie dotyczy podmiotów składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych.
Kryteria wyboru będą uwzględniać operacje dotyczące w szczególności:
1) grup lub organizacji producentów oraz związków grup lub zrzeszeń organizacji producentów, spółdzielni;
2) młodych rolników, tj. rolników poniżej 40. roku życia, podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie – dotyczy podmiotów składających wnioski w naborze tematycznym, dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych;
3) wnioskodawców zaopatrujących się w surowce do produkcji na podstawie długoterminowych umów, zawartych bezpośrednio z producentami rolnymi, na poziomie przekraczającym 50% całkowitej ilości nabywanych produktów rolnych;
4) innowacyjności, ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu;
5) wnioskodawców uczestniczących we wspólnotowych lub krajowych systemach jakości lub przetwarzających produkty rolne pochodzące bezpośrednio od producentów ekologicznych;
6) realizacji inwestycji w gminach należących do powiatów o najwyższym poziomie bezrobocia w kraju;
7) wybranych sektorów przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych. Poziom pomocy wynosi 50% kosztów inwestycji kwalifikującej się do wsparcia. Maksymalna wysokość pomocy w ramach poddziałania przyznana w okresie realizacji Programu jednemu beneficjentowi wynosi 3 000 000 zł, a w przypadków związków grup producentów rolnych lub zrzeszeń organizacji producentów, wynosi 15 000 000 zł. Minimalna wysokość pomocy przyznana na realizację jednej operacji wynosi 100 000 zł. W przypadku operacji realizowanych przez rolników składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, maksymalna kwota pomocy wynosi 300 000 zł. Natomiast wielkość pomocy przyznanej na realizację jednej operacji w tym przypadku nie może być niższa niż 10 000 zł.
Następnie głos zabrał Pan Czesław Trzciański – Prezes Zarządu Dolnośląskiego Związku Pszczelarzy we Wrocławiu. Przedstawił on pokrótce stan pszczelarstwa na Dolnym Śląsku oraz najważniejsze zagrożenia dla rodzin pszczelich występujące we współczesnym środowisku. Dolnośląski Związek Pszczelarzy we Wrocławiu zajmuje 4 m-ce w kraju pod względem liczby rodzin pszczelich (41 300) oraz pszczelarzy (1 600 osób) zrzeszonych w Związku. W ramach Związku działają 33 koła terenowe. Od 2012 r. dolnośląscy pszczelarze obserwują stały spadek pogłowia pszczół. Największe rozmiary osiągnął on w latach 2016-2017, w których zginęło ok. 35% pogłowia tych owadów. Rodziny pszczele giną masowo. Spadek ich liczby spowodowany jest złym przezimowaniem, chorobami (najgroźniejsze z nich to: nosemoza, choroba roztoczowa, warroza, kiślica, zgnilec złośliwy), podtruciem środkami chemicznymi stosowanymi w rolnictwie. Szczególnie szkodliwe dla pszczół są opryski stosowane na kwitnące rośliny w ciągu dnia (powinno się je stosować po zachodzie słońca). Jeśli pszczoła usiądzie na opryskanym rzepaku to nabiera zapachu zastosowanego środka chemicznego i nie zostanie wpuszczona do ula, wskutek czego ginie. Zatrucie pszczół może spowodować również woda spływająca z pól, na których były stosowane opryski środkami chemicznymi. Ponad 80 – 90% wśród zapylaczy stanowią pszczoły, a pozostałe 10% inne owady dziko żyjące, dlatego też ochrona tych pierwszych powinna leżeć w interesie nie tylko samych pszczelarzy, ale i rolników. Podejmując działania mające na celu odbudowanie pogłowia pszczół, Dolnośląski Związek Pszczelarzy we Wrocławiu zamierza wystąpić do Agencji Rynku Rolnego z wnioskiem o zwiększenie dopłaty na zakup pszczół oraz na pokrycie kosztów leczenia. Odbudowa pogłowia powinna potrwać ok. 3 lat. Docelowe zagęszczenie powinno osiągnąć poziom 4 rodzin pszczelich/1 km2.
Reasumując stwierdzono, że sytuacja na Dolnym Śląsku nie jest najlepsza, dlatego też należy pilnie podjąć skoordynowane działania mające na celu ochronę rodzin pszczelich przed masowymi upadkami. Pewne utrudnienie stanowi fakt, iż województwo dolnośląskie charakteryzuje się bardzo dużą powierzchnią upraw rzepaku, a w konsekwencji dużym zużyciem środków ochrony roślin. Jednym z rozwiązań może być stosowanie w sąsiedztwie upraw polowych wsiewek specjalnych mieszanek (np. facelii i słonecznika) przyciągających pszczoły i odciągających je od upraw przemysłowych.
Powiatowe Zrzeszenie Pszczelarzy w Oleśnicy zajmuje 1 m-ce w kraju pod względem liczby rodzin pszczelich (5 428) oraz liczby zrzeszonych w nim pszczelarzy (170 osób). W bieżącym roku oleśniccy pszczelarze ponieśli dotkliwe straty, gdyż po przezimowaniu zginęło ok. 2 000 rodzin pszczelich. Liczba pasiek na terenie działania Powiatowego Zrzeszenia Pszczelarzy w Oleśnicy przedstawia się następująco: gmina Oleśnica – 54, gmina Twardogóra – 15, gmina Bierutów – 14, gmina Dobroszyce – 12, gmina Syców – 7, gmina Dziadowa Kłoda – 3. Powiat Oleśnicki jest samowystarczalny pod względem produkcji miodu, a nadwyżki są przeznaczane na sprzedaż. Wydajność wynosi 15 kg miodu z ula i 0,3 kg wosku pszczelego z ula. Jeden ul liczy ok. 100 000 pszczół w okresie letnim. Robotnica żyje ok. 40 dni.
W następnej kolejności głos zabrał Pan Marek Duda z Przedsiębiorstwa Handlowo-Promocyjnego „Agro-Efekt” Sp. z o.o. w Sycowie. Przedstawił ofertę handlową firmy w zakresie środków ochrony roślin (fungicydy, herbicydy, insektycydy, regulatory wzrostu, zaprawy nasienne) i nasion oraz rolnictwa precyzyjnego. Stwierdził, że od stosowania środków chemicznych w rolnictwie nie uciekniemy. Wprowadzony w UE zakaz stosowania neonikotynoidów spowodował jedynie konieczność stosowania przez rolników innych środków chemicznych w większych ilościach. W tym miejscu Pan Dionizy Prusiewicz – Przewodniczący RP DIR Powiatu Oleśnickiego zwrócił się z prośbą o zapraszanie delegatów Rady na szkolenia organizowane przez firmę Agro-Efekt.
Na zakończenie Pan Leszek Grala – Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej przedstawił sprawozdanie z działalności Zarządu DIR w ostatnim okresie, do której zaliczyć należy m. in.:1) organizację cyklu debat rolniczo-łowieckich we współpracy z Zarządami Okręgowymi PZŁ w Wałbrzychu, Legnicy, Jeleniej Górze i Wrocławiu; 2) opracowywanie kryteriów przy przetargach ofertowych; 3) wypracowanie stanowiska w związku z objęciem terytorium całego kraju OSN; 4) opracowanie stanowiska w sprawie utrzymania wieku emerytalnego rolników. Zaznaczył, że dolnośląska wieś ma być przede wszystkim miejscem pracy rolnika i produkcji żywności na potrzeby mieszkańców Dolnego Śląska, który liczy ok. 3 mln ludności. O tym coraz częściej zdajemy się zapominać, a rolnik na wsi zaczyna przeszkadzać innym mieszkańcom. Dolny Śląsk powinien być żywnościowo samowystarczalny, co jest zadaniem możliwym do zrealizowania pod warunkiem, że okażemy zrozumienie dla ciężkiej pracy rolników i jej specyfiki.
Anna Pętalska-Nispoń
