Styczeń to czas intensywnych szkoleń, konferencji oraz spotkań w branży rolniczej. Izby rolnicze również bardzo aktywnie wykorzystują okres kiedy rolnicy mają nieco mnie pracy  w swoich gospodarstwach.

Także Rada Młodych Rolników przy KRIR (dalej Rada) 12 stycznia spotkała się w Wielkopolsce aby omówić najważniejsze zagadnienia, problemy oraz pomysły dotyczące przyszłości polskiego rolnictwa. W spotkaniu poza delegatami Rady z kilkunastu województw uczestniczył także Prezes Zarządu KRIR Wiktor Szmulewicz, który przedstawił bieżącą sytuację w rolnictwie z poziomu KRIR i odpowiedział na liczne pytania i uwagi młodych rolników.

Radę Młodych Rolników reprezentowali:

Dariusz Madejski oraz Grzegorz Hawran – Dolnośląska IR

Szymon Bogusławski – Łódzka IR

Rafał Perlik – Kujawsko-Pomorska IR

Patryk Natkaniec – Małopolska IR

Rafał Mładanowicz i Łukasz Przytarski – Pomorska IR

Bartosz Banaszak – Wielkopolska IR

Piotr Stocki – Podlaska IR

Krzysztof Wenglorz – Śląska IR

Bartosz Kaczmarek – Świętokrzyska IR

Krzysztof Kazaniecki – Warmińsko-Mazurska IR

Krzysztof Beca i Mateusz Watral – Zachodniopomorska IR

Oto najważniejsze kwestie poruszone podczas spotkania:

Polska a Ukraina.

Delegaci dużo czasu poświęcili na analizę zagrożeń związanych z importem bezpośrednim z Ukrainy oraz sytuacją cenową na rynku zbóż. Wydaje się, że wprowadzenie zakazu takiego importu byłoby rozwiązaniem problemu, jednak widać dużą niechęć do wykonania tego kroku ze strony władz krajowych. Natomiast myśląc bardziej przyszłościowo młodzi rolnicy uważają, że Polska powinna przygotować się do przetworzenia dużej ilości ziarna napływającego z Ukrainy a nie tylko zajmować się jego handlem. Oba pomysły wpłynęły by znacząco na poprawę i stabilizację cen na rynku zbóż. Również sami rolnicy powinni pomyśleć o dywersyfikacji dochodu w swoim gospodarstwie, aby nie uzależniać się wyłącznie od handlu zbożami czy też żywcem.

Nawozy… tanio już było.

Także kwestia dostępności i wysokich cen nawozów nie została pominięta przez zgromadzonych. Duże ilości nawozów, które najpierw były niedostępne dla rolników, teraz zalegają na składach nawozowych w związku z brakiem popytu na rynku. Rolnicy czekają na obniżkę cen, ale producenci i pośrednicy są niechętni do takiego ruchu.

Hodowla mocno zagrożona.

Sektor żywca wieprzowego i sytuacja na rynku mleka to kolejne z obszarów, które wymagają pilnej interwencji. Jeśli hodowcy nie otrzymają silniejszego wsparcia, kolejne gospodarstwa będą się likwidować. Brak hodowli to natomiast spadek popytu na ziarno, a więc kolejne nadwyżki na rynku wpływające na spadek cen zbóż.

Terminy agrotechniczne zmorą polskich rolników.

Od wielu lat warunki w lutym sprzyjają aplikacji nawozów azotowych, zwłaszcza w południowo-zachodnich obszarach Polski, ale niestety ustawa zabrania takich praktyk aż do 1 marca. Po wielu latach interwencji ze strony izb rolniczych jest nadzieja nad zmianą sytuacji już w tym roku. Ministerstwo Rolnictwa szykuje zmianę, która da rolnikowi możliwość stosowania nawożenia już od 1 lutego pod warunkiem wystąpienia sprzyjających warunków pogodowych tj. średniej dobowej temperatury powietrza powyżej 3 st. C w przypadku roślin już zasianych na polach oraz 5 st. C w przypadku innych roślin. Informację o średniej dobowej temperaturze przygotuje IMiGW.

Nowa Wspólna Polityka Rolna w obliczu spadku opłacalności produkcji rolnej.

Na koniec spotkania Rada omówiła korzyści i zagrożenia wynikające z nowej Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Rolnictwo węglowe i ekoschematy wydają się być przyszłością, od której się nie ucieknie. Szkoda tylko, że poziom dopłat bezpośrednich do ha nie wzrasta wprost proporcjonalnie wraz z kosztami produkcji. Dla przykładu w 2015 roku rolnik za ok 1000 zł pozyskane w ramach w/w dopłat mógł zakupić 1 t saletry amonowej lub 250 litrów ON, dzisiaj jest to 250 kg wspomnianego nawozu i tylko 125 litrów paliwa. Dopłata nie jest już głównym źródłem dochodu w gospodarstwie co w wielu przypadkach wpłynie na rentowność małych i średnich gospodarstw. Rolnicy natomiast z wielką nadzieją oczekują na zmiany dotyczące ilości upraw i ich procentowego udziału w zmianowaniu, kwestii okrywy zimowej oraz ugorowania gruntów.

Fundusze Promocji Żywności.

Młodzi rolnicy zwracali również uwagę jak ważna jest promocja żywności oraz budowanie pozytywnego wizerunku rolnika w oczach konsumentów. Fundusze Promocji żywności powinny w dużej mierze poprawić efektywność swoich działań i wyjść naprzeciw oczekiwaniom rolników.

W sprawach ziemi decyzja zamiast opinii.

Na spotkaniu poruszona została również kwestia ograniczonych kompetencji izb rolniczych. Rolnicy uznali, że w tak ważnych kwestiach jak m.in. obrót ziemią należącą do Skarbu Państwa izby rolnicze powinny mieć decyzyjność a nie tylko opiniować sposób dysponowania w/w gruntami.

Dzień Młodego Rolnika na Międzynarodowych Targach Rolniczych POLAGRA PREMIERY

W ramach POLAGRA PREMIERY – 13 stycznia w Poznaniu zorganizowany został Dzień Młodego Rolnika współorganizowany przez Międzynarodowe Targi Poznańskie i Wielkopolską Izbę Rolniczą. W wydarzeniu uczestniczyli również delegaci Rady Młodych Rolników.

Poznańskie targi to najważniejsze wydarzenie dla branży rolniczej, podczas którego prezentowane były nowości produktowe, światowe agro premiery oraz innowacyjny sprzęt rolniczy na nadchodzący nowy sezon.

Dzień Młodego Rolnika zainteresował swoim programem ponad 1000 uczniów z 20 szkół rolniczych. W programie wydarzenia odbyło się kilka mini wykładów na temat uprawy konserwującej, robotyki w rolnictwie, praktyk rolniczych w Niemczech oraz przyszłości rolnictwa. Prelegentami wykładu „Młody Rolnik teraz i za 100 lat” byli członkowie Prezydium Rady Młodych Rolników – Rafał Mładanowicz (Pomorska IR) oraz Bartosz Banaszak (Wielkopolska IR).

W trakcie Dnia Młodego Rolnika zostały również wręczone nagrody w konkursie „Dzień z życia Młodego Rolnika”. Po zakończonych wykładach zebrani mieli czas na zwiedzanie wystawy POLAGRA PREMIERY oraz degustację grochówki przygotowanej przez Wielkopolską Izbę Rolniczą oraz spółkę ROL-WIR przy udziale członków Rady Powiatowej WIR Jarocin.

Dariusz Madejski, członek zarządu DIR

12 stycznia na Zamku Topacz odbyła się konferencja Farmera „Kierunek Innowacja” w które udział wzięli: Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej Ryszard Borys oraz Wiceprezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej Waldemar Jankowski.

Konferencja składała się z czterech sesji:

– technologia hybrydowych ochrony roślin

– zarządzanie nawożeniem w dobie wysokich kosztów produkcji

– rolnictwo regeneratywne wobec kredytów węglowych

– zyski z produkcji roślinnej w kontrze do kosztów produkcji

Wydarzenie było również okazją do dyskusji i rozmów dotyczących aktualnej sytuacji w rolnictwie czy też dobrych praktyk w produkcji rolnej.

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”

„Możliwości i bariery wykorzystania wapnowania gleb do poprawy efektywności ekonomicznej produkcji rolnej oraz ograniczenia eutrofizacji wód powierzchniowych”

Paweł Nicia*, Paweł Zadrożny*, Tomasz Wojewodzic**

Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

*Katedra Gleboznawstwa i Agrofizyki

**Katedra Ekonomii i Gospodarki Żywnościowej

Opracowano w ramach projektu: Możliwości i bariery wykorzystania wapnowania gleb do poprawy efektywności ekonomicznej produkcji rolnej oraz ograniczania eutrofizacji wód powierzchniowych

realizowanego w ramach: Planu działania krajowej sieci obszarów wiejskich na lata 2014–2020, Plan operacyjny na lata 2022-2023.

Projekt finansowany przez:

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.

Jednym z najważniejszych elementów rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest gleba,
od której właściwości w dużej mierze zależy jakość i ilość płodów rolnych, a tym samym opłacalność produkcji rolniczej. Wśród najważniejszych parametrów gleb wpływających na ich jakość wymienić należy:

– skład granulometryczny gleb,

– zawartość próchnicy,

– zawartość węglanów, z którymi jest związany odczyn gleby.

Właściwości te kształtują zdolność gleby do retencjonowania wody oraz właściwości sorpcyjne gleb dzięki którym gleba zatrzymuje składniki mineralne wprowadzane do niej wraz z nawozami mineralnymi. Wpływa to na jakość i ilość plonów rolnych, a co za tym idzie na opłacalność produkcji rolnej.

Rolnik stosując w trakcie uprawy zabiegi agrotechniczne nie może w łatwy sposób zmienić składu granulometrycznego gleby. Jest to właściwość związana z genezą gleby i zależy od skały macierzystej,  z której gleba się wykształciła. Możliwym jest (w dłuższej perspektywie czasowej, przy stosowaniu intensywnego nawożenia organicznego), podniesienie do pewnego stopnia zawartości próchnicy w glebie. Natomiast parametrem, który może być łatwo kształtowany przez rolnika i wpływa w znacznym stopniu na opłacalność produkcji rolnej jest odczyn gleby. Optymalnym odczynem gleby do uprawy większości roślin w warunkach naszego klimatu jest odczyn słabo kwaśny i obojętny (pH 6.0 do 7.0). Niestety ponad 70% gleb w Polsce charakteryzuję się odczynem słabo i silnie kwaśnym, co wpływa na wartość użytkową gleb wykorzystywanych przez rolników.

W warunkach odczynu kwaśnego w glebach:

• następuje znaczne ograniczenie zdolności ich kompleksu sorpcyjnego do zatrzymywania składników nawozowych dostarczanych przez rolnika do gleb w trakcie nawożenia NPK – składniki te nie są wiązane przez kompleks sorpcyjny i są wypłukiwane z wierzchniej warstwy gleb do wód gruntowych,
• może następować eutrofizacja środowiska wodnego, będąca następstwem wymywania składników nawozów, zarówno mikro- jak i makroelementów,
• zwiększa się fitoprzyswajalność metali ciężkich, które mogą obniżać jakość plonów,
• zmniejsza się aktywność różnych grup mikroorganizmów glebowych, których działalność wpływa na rozkład resztek pożniwnych i odkładanie się próchnicy w glebie; zmniejszenie zawartości próchnicy przekłada się na zmniejszenie zdolności gleby do sorbowania mikro- i makroelementów wnoszonych do gleby z nawozami oraz na zmniejszenie zdolności do retencjonowania wody,
• w przypadku gleb bardzo kwaśnych (pH poniżej 4,5) w kompleksie sorpcyjnym nie ma jonów Ca²⁺i Mg²⁺, natomiast pojawiają się rozpuszczalne formy glinu, które uszkadzają szyjki korzeniowe zbóż oraz włośniki korzeni  co wpływa negatywnie w roślinach na gospodarkę wodną oraz pobieranie składników mineralnych z gleby.

Najważniejszą negatywną konsekwencją kwaśnego odczynu gleb dla rolników jest znaczne obniżenie ilości i jakości plonów. Dotyczy to zwłaszcza roślin wrażliwych na niskie wartości pH gleb. Do najbardziej wrażliwych na zakwaszenie roślin zalicza się między innymi pszenicę, jęczmień, buraki, rzepak, kukurydzę, lucernę, koniczynę, soję bobik, pszenżyto. W przypadku roślin wrażliwych na zakwaszenie obniżka plonu z hektara może wynosić nawet kilkadziesiąt procent w stosunku do uprawy roślin na glebach o optymalnych wartościach pH.

Sumaryczne straty związane z uprawą na gruntach zakwaszonych są związane nie tylko z obniżką ilości i jakości plonów, ale również ze stratami nawozów, które w warunkach kwaśnego odczynu nie są wykorzystywane przez rośliny. Na terenie Polski, według Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego, większość gleb to gleby lekkie wytworzone z glin piaszczystych oraz piasków gliniastych. Na takich glebach w warunkach kwaśnego odczynu następują ogromne straty składników mineralnych (zarówno mikro-, jak i makroelementów) wnoszonych do gleby przez rolników wraz z nawożeniem mineralnym. Z całości nawożenia mineralnego na silnie zakwaszonych glebach lekkich nieprzyswojonych przez rośliny może być nawet 71% dawki nawozów, jaką rolnik wprowadził w trakcie uprawy do gleby. Z gleb zakwaszonych w skutek wymywania do wód powierzchniowych może trafić nawet 30-50 kg azotu, 70-80 kg fosforu oraz 40-70 kg potasu z hektara użytków rolnych. W aspekcie obecnych cen paliw i nawozów mineralnych generuje to ogromne koszty i straty zmniejszając opłacalność produkcji rolnej. Dane zawarte w  „Krajowym raporcie o stanie użytków rolnych w Polsce: zakwaszenie gleb oraz ich regeneracja” (2022) wskazują jednoznacznie, że straty finansowe w polskich gospodarstwach rolnych związane z wymywaniem mineralnych składników pokarmowych dostarczonych do zakwaszonej gleby sięgają od 2 do 4 mld zł.

Obniżka plonów i ich jakości oraz straty nawozów wprowadzanych do zakwaszonych gleb w trakcie uprawy mogą generować obniżenie przychodów gospodarstw rolnych w wysokości nawet do kilku tysięcy złotych w przeliczeniu na jeden hektar gruntów ornych na rok.

Wartość pH gleb zakwaszonych można w prosty sposób podnieść stosując zabieg wapnowania. Biorąc pod uwagę genezę gleb w naszym kraju powinien być to jeden z podstawowych zabiegów agrotechnicznych stosowanych przez rolników w Polsce. Jednak wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2020 (PSR 2020) wykazały, że w latach 2019-2020  tylko w nieco ponad 21% gospodarstw rolnych przeprowadzano wapnowanie gleb. Zabieg wapnowania gleb według Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej powinien być wykonywany w zależności od typu gleby raz na 2-4 lata.  Ma to szczególne znaczenie dla upraw rolnych prowadzonych na terenie Polski, na glebach zakwaszonych,  gdzie skałami macierzystymi gleb są w większości bezwęglanowe osady polodowcowe. Wytworzone z tych osadów gleby z powodu braku węglanów w skałach macierzystych charakteryzują się również odczynem kwaśnym.

Czynnikami sprzyjającymi zakwaszeniu gleb są również naturalne procesy mikrobiologiczne zachodzące w glebach w trakcie uprawy, odprowadzanie wapnia i magnezu wraz z plonem roślin oraz opady atmosferyczne. W warunkach klimatu Polski suma opadów atmosferycznych przeważa nad ewapotranspiracją. Opady atmosferyczne powodują wymywanie jonów wapnia i magnezu w głębsze warstwy profilu glebowego. W warunkach przewagi opadów atmosferycznych nad parowaniem, gleby lekkie i bardzo lekkie, które stanowią około 2/3 powierzchni użytków rolnych ulegają stopniowemu zakwaszeniu, w wyniku dekalcytacji, w trakcie procesów pedogenicznych. Podczas badań zakwaszenia gleb wykazano, że aby zrównoważyć dekalcytacje (wymywanie wapnia i magnezu) wywołaną opadami atmosferycznymi należałoby stosować dawkę wapna średnio w skali Polski 37,2 kg ·ha^-1 gruntów rolnych w skali roku (Zalecenia nawozowe … 2022).

Według danych GUS (2020) poziom nawożenia odkwaszającego jest silnie zróżnicowany w poszczególnych województwach. Największym poziomem nawożenia odkwaszającego w 2020 roku charakteryzowało się województw opolskie (średnio 146,5 kg · ha^-1 UR). Najniższe dawki nawozów odkwaszających odnotowano w województwie świętokrzyskim (średnio 49,7 kg · ha^-1UR).

Biorąc pod uwagę genezę gleb użytkowanych rolniczo w Polsce, brak węglanów w większości ich skał macierzystych oraz intensywność upraw należy bezsprzecznie stwierdzić, że podane powyżej dawki nawozów wapniowych są zdecydowanie zbyt niskie. Dawki nawozów odkwaszających na tym poziomie nie zapewnią podniesienia pH gleby do poziomu gwarantującego uzyskanie wysokich plonów płodów rolnych o dobrej jakości. Dawki nawozów odkwaszających stosowanych przez rolników często pokrywają z niewielkim zapasem tylko straty wapnia i magnezu wynikające z ich wymycia przez opady atmosferyczne.

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach (IUNG) szacuje, że zapotrzebowanie krajowego rolnictwa na wapno wynosi ok. 31 mln t CaO, czyli przeciętnie ok. 2 t CaO ·ha^-1 UR. Oznacza to, że ilości nawozów wapniowych stosowanych przez rolników w Polsce są od kilkunastu do ponad 38-krotnie mniejsze niż rekomendowane przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa. Sytuacja ta jest o tyle niezrozumiała ponieważ wpływ zakwaszenia gleby na obniżenie wysokości plonów jest niezaprzeczalny. Problematyka związana z tym zagadnieniem była wielokrotnie opisywana w wielu publikacjach naukowych i popularnonaukowych.

Jednak analizując na podstawie danych statystycznych GUS (2010-2020) ilości zużytych nawozów wapniowych można stwierdzić że rolnicy coraz częściej dostrzegają potrzebę stosowania nawozów odkwaszających. W okresie od 2010 do 2020 roku odnotowano ponad dwukrotny wzrost zużycia nawozów odkwaszających (rys.1).

Rys. 1. Wielkość plonów zbóż ogółem, w tym pszenicy w zależności od poziomu stosowania nawozów wapniowych (źródło: dane GUS 2021, przedruk)

Należy zaznaczyć że, na przestrzeni lat 2010-2020 wraz ze wzrostem zużycia nawozów wapniowych nastąpił wzrost plonów zbóż (w tym pszenicy) o około kilkanaście procent przy podobnym poziomie nawożenia NPK. Problem niskiego poziomu wapnowania gleb wykorzystywanych przez rolników, nabiera znaczenia zwłaszcza w świetle znacznej podwyżki cen nawozów mineralnych.

Uprawa gatunków roślin charakteryzujących się wysokim plonowaniem,  stosowanie dużych dawek drogich nawozów mineralnych zawierających nie tylko makro-, ale także mikroelementy  na glebach zakwaszonych jest całkowicie nieuzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia. Dopiero zoptymalizowanie jednego z podstawowych parametrów gleby jakim jest odczyn będzie gwarantowało uzyskanie wysokich plonów o odpowiedniej jakości. Aby w trakcie zabiegów agrotechnicznych dostosować parametry gleby do optymalnych wymaganych do uprawy określonych gatunków roślin rolnicy powinni systematycznie badać odczyn gleb w Okręgowych Stacjach Chemiczno-Rolniczych. Na podstawie uzyskanych wyników badań gleb powinna być określana wielkość dawki nawozów odkwaszających oraz częstotliwość ich stosowania.

Każdy zabieg wykonywany przez rolników generuje dodatkowe koszty produkcji płodów rolnych. Aby obniżyć koszty związane z wapnowaniem można skorzystać z programu wsparcia rolników w zakresie stosowania nawożenia odkwaszającego. Od 2019 roku  Zarząd Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej realizuje Program priorytetowy pt.: „Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie”. Celem programu jest wsparcie działań regeneracyjnych gleb zakwaszonych w wyniku oddziaływania czynników antropogenicznych.

Biorąc  pod uwagę liczbę wniosków złożonych w ramach tego programu do końca 2021 roku należy stwierdzić, że rolnicy nie wykorzystują w pełni możliwości tego narzędzia, które pozwala ograniczyć koszty związane z wapnowaniem, a jednocześnie zwiększyć w prosty sposób efektywność ekonomiczną gospodarstw rolnych. Należy pamiętać że dzięki zoptymalizowaniu odczynu gleb do uprawy określonych gatunków roślin rolnicy mogą podnieść ilość plonów przy utrzymaniu dotychczasowego poziomu nawożenia NPK. Ograniczenie nawożenia mineralnego ma szczególne znaczenie w aspekcie planu wprowadzenia w EU Europejskiego Zielonego Ładu, który jest strategią mającą na celu zrównoważony rozwój gospodarki i społeczeństwa. Jednym z celów strategicznych Europejskiego Zielonego Ładu w zakresie rolnictwa jest ograniczenie zużycia nawozów mineralnych o 20% oraz pestycydów o 50%. Dzięki zoptymalizowaniu poziomu pH gleb uprawianych rolniczo możliwym będzie łatwiejsze dostosowanie się rolników do tych wymogów.

Niski poziom nawożenia odkwaszającego może być związanych z różnymi czynnikami wśród których najważniejsze są związane z:

– rozdrobnieniem gospodarstw rolnych,

– kosztami transportu i wysiewu nawozów wapniowych,

– kryteriami programu dofinasowania wapnowania gleb,

– zbyt skomplikowanym system ubiegania się o dofinasowanie do wapnowania,

– brakiem szkoleń dla rolników, w trakcie których w szczegółowy sposób omówiony zostałby temat wpływu odczynu na wielkość i ilość płodów rolnych.

Identyfikacja barier wapnowania gleb w Polsce stanowi kluczowy element w kontekście redukcji w najbliższych latach nawożenia mineralnego. Zwiększenie jakości i ilości plonów w skutek wapnowania, przy utrzymaniu dotychczasowego poziomu nawożenia NPK wydaje się bardzo ważnym ogniwem zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego kraju.

W związku z wyemitowanym przez TVP Wrocław w dniu 8 stycznia 2023 r., w programie „Agro-Fakty”, reportażem Pani red. Jadwigi Jarzębowicz na temat przygotowywanego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa przetargu na dzierżawę gruntów rolnych we wsi Wilczkowice, gmina Jordanów Śląski, koło Wrocławia, Zarząd Dolnośląskiej Izby Rolniczej pragnie odnieść się do przykrego  incydentu, który miał miejsce poza kamerami i po odjeździe ekipy telewizyjnej. Otóż wtedy pobity został i uszczerbek na zdrowiu poniósł Pan Waldemar Mazurek – Przewodniczący Rady Powiatowej Dolnośląskiej Izby Rolniczej Powiatu Wrocławskiego. Tego czynu dokonało dwóch uczestników spotkania zorganizowanego z Panią Redaktor. Wyrażamy oburzenie, że doszło do takiego aktu przemocy.

Jak wynika z wyemitowanego materiału dyskusja wielu zebranych rolników na temat sposobu rozdysponowania przez KOWR gruntów rolnych była bardzo burzliwa. Zazwyczaj, ze zrozumiałych względów, dyskusje w tej kwestii budzą olbrzymie emocje, gdyż temat jest bardzo ważny i interesuje wielu rolników. Nie może to jednak prowadzić do zdarzeń jakie miały miejsce 3 stycznia.
Jako Dolnośląska Izba Rolnicza, czyli samorząd rolniczy, stale wspieramy rolników w procesie rozdysponowania gruntów rolnych poprzez stały kontakt z instytucjami publicznymi, organizowanie szeregu spotkań, wnoszenie inicjatyw legislacyjnych, udział w różnego rodzaju gremiach. Organizujemy spotkania rolników z przedstawicielami KOWR, aby merytorycznie omówić sprawy dotyczące przetargów przed ich ogłoszeniem. Zasady rozdysponowania gruntów zostały wypracowane w ramach licznych konsultacji z przedstawicielami rolników i  jest swoistym kompromisem pomiędzy zgłaszanymi oczekiwaniami całej naszej grupy zawodowej.

Przedstawiciele Izby, poświęcając prywatny czas i środki, aktywnie działają na rzecz wspierania rolników i artykułowania ich argumentów przed organami państwa i samorządu terytorialnego. Nikt nie boi się zabierać głosu i udzielać się w dyskusji. Do tej pory jednak wszelkie spotkania cechował cywilizowany poziom, nikt nie brał się do rękoczynów.

Oświadczamy, że nie będziemy tolerować podobnych zachowań,  gdy  zamiast merytorycznych argumentów, ktoś stosuje argument siły bo nie potrafi utrzymać nerwów na wodzy i będziemy je piętnować.

Życzymy Panu Przewodniczącemu Waldemarowi Mazurkowi szybkiego powrotu do zdrowia.

Zarząd DIR

Zarząd Dolnośląskiej Izby Rolniczej w odpowiedzi na liczne wnioski rolników z terenu Gminy Lądek Zdrój zorganizował przed końcem grudnia spotkanie dotyczące sposobu rozdysponowania gruntów w Trzebieszowicach.

W spotkaniu wzięli udział: Wiceprezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej Pan Waldemar Jankowski, Dyrektor Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Oddział Terenowy we Wrocławiu Pan Tomasz Krzeszowiec, Przewodniczący Rady Powiatowej DIR w Kłodzku Pan Leszek Bobula.  KOWR dodatkowo reprezentowali Pan Adam Krajciewicz oraz Pani Agnieszka Rogula.

Podczas spotkania Dyrektor Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa we Wrocławiu Pan Tomasz Krzeszowiec Dyrektor przekazał proponowany sposób podziału nieruchomości w Trzebieszowicach.

Wiceprezes Waldemar Jankowski podkreślił, że spotkanie jest odpowiednim momentem do tego, aby rolnicy mogli przekazać wszelkie swoje oczekiwania i postulaty, które będą zaprotokołowane i przedstawione podczas posiedzenia Rady Społecznej przy KOWR. Podziękował również Dyrektorowi za pozytywną odpowiedź w sprawie chęci udziału w spotkaniu. Dolnośląska Izba Rolnicza broni interesów rolników i dlatego też bardzo poważnie podchodzi do każdego zgłoszonego problemu. Wiceprezes wskazał, że głównym celem spotkania jest wypracowanie odpowiedniej strategii tak, aby można było szybko wdrożyć temat wydzierżawienia gruntów. Jednocześnie podkreślamy, że w każdym przypadku, jeśli rolnicy zgłoszą potrzebę takich spotkań Dolnośląska Izba Rolnicza będzie je organizowała.

Ze względu na zbliżające się rozdysponowanie gruntów w formie przetargów ofert pisemnych na terenie powiatu kłodzkiego Dyrektor KOWR zaproponował również, aby zorganizować szkolenia dla rolników, podczas których dowiedzą się, jak prawidłowo wypełniać dokumenty do przetargów.

Na zakończenie spotkania Wiceprezes Waldemar Jankowski podziękował wraz z życzeniami noworocznymi podziękował za udział w spotkaniu a także za zaangażowanie w ramach prowadzonej dyskusji.

Protokół ze spotkania:

Trzebieszowice, dnia 29.12.2022 r.

NOTATKA  SŁUŻBOWA

Ze spotkania w dniu 29.12.2022 w świetlicy wiejskiej w Trzebieszowicach przedstawicieli DIR, KOWR OT we Wrocławiu i rolników w sprawie rozdysponowania gruntów ZWRSP we wsi Trzebieszowice i wsiach sąsiednich.

Reprezentanci KOWR OT we Wrocławiu: Dyrektor Tomasz Krzeszowiec, Adam Krajciewicz, Agnieszka Rogula

Reprezentanci DIR Wiceprezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej Waldemar Jankowski, przewodniczący Rady Powiatowej DIR w Kłodzku Leszek Bobula, Adam Grabowiecki, Katarzyna Wróbel

Reprezentanci rolników 17 osób

Dyrektor KOWR OT we Wrocławiu Tomasz Krzeszowiec poinformował zgromadzonych, że

1. KOWR otrzymał zgodę rady społecznej na rozdysponowanie gruntów ZWRSP we wsi Trzebieszowice w całości zabudowania oraz grunty orne ok 98 ha
2. Planuje w pierwszej kolejności przeznaczyć do sprzedaży grunty zabudowane garażami
3. Do dzierżawy przeznaczyć pozostałe grunty zabudowane wraz z działką niezabudowaną nr 186/17 o powierzchni 45.7381 ha.
4. Pozostałe grunty zostaną przeznaczone do dzierżawy w przetargach ograniczonych ofertowych (pisemnych). Przetargi zostaną ogłoszone dopiero po wydzierżawieniu nieruchomości opisanej w pkt 3.

Następnie Dyrektor KOWR OT we Wrocławiu odpowiadał na pytania rolników:

1. Kompleksy łąk, których jest w Trzebieszowicach ok 48 ha będą przeznaczone do dzierżawy w areałach po 15 ha, max. do 22 ha.
2. Lasy znajdujące się z ZWRSP KOWR chce przekazać do zasobu Lasów Państwowych w ramach wymiany gruntów.
3. Dla Kościelnych Osób Prawnych nie przekazano jeszcze żadnych nieruchomości, ale planuje się przekazać w przyszłości. Nie zdecydowano jeszcze, które działki zostaną przekazane. Prawdopodobne będą to nieruchomości o numerach 182 i 188/2. Rolnicy nie chcą, aby działka nr 188/2 została przeznaczona do przekazania KOP, ponieważ dzieli rozłóg.
4. KOWR sprawdzi możliwość przekazania do Lasów Państwowych działek nr 188/4, 119, 121/1, które są porośnięte drzewami.
5. KOWR ma obowiązek usuwać eternit do 2036 roku i robi to sukcesywnie.
6. KOWR przeznacza do dzierżawy nieruchomości zabudowane budynkami wraz z gruntem niezabudowanym, ponieważ o budynki należy dbać i zachować je w stanie co najmniej niepogorszonym.
7. Jeśli w mpzp działki przeznaczone są w całości lub w części na cele nie rolne nie można zorganizować przetargów ofertowych na dzierżawę. Dotyczy to nieruchomości oznaczonej nr 186/17 o pow. ok 45 ha (częściowo nierolna). Dyrektor KOWR nie obiecał, że zgodzi się na podział tej nieruchomości oraz działek zabudowanych.
8. W sprawie działki nr 865/3 obręb Trzebieszowice, do której brak jest dojazdu należy kontaktować się z Sekcją Zamiejscową w Świdnicy. Działka przeznaczona jest do dzierżawy.
9. Drogi wewnętrzna KOWR stara się przekazać Gminie. Rolnicy zostali poinformowani o procedurach zmiany użytku z dr na R w przypadku, gdy grunty są objęte umową dzierżawy.

Dyrektor KOWR poinformował rolników, że:

1. Procedura przygotowania nieruchomości do sprzedaży trwa ok 1 roku.
2. Jest możliwość zorganizowania przez KOWR szkolenia dla rolników, podczas których rolnicy dowiedzą się jak wypełniać stosowne dokumenty przetargowe. Ustalono, że szkolenie odbędzie się na terenie powiatu kłodzkiego dla rolników z tego powiatu. Odpowiedzialnym za zorganizowanie takiego szkolenia jest Adam Krajciewicz.
3. Umowy dzierżawy będą zawierane na 10 lat.
4. Nie będą na terenie powiatu sprzedawane grunty, przez które planowany jest przebieg drogi S8. Takie grunty będą oddawane do dzierżawy z odpowiednimi zapisami w umowie.

Dyrektor KOWR zobowiązał się:

1. Sprawdzenia zapisów umowy przekazania Lasom Państwowym działki nr 186/14, pod kątem możliwości powrotu działki do ZWRSP.
2. Przekazać informacje w sprawie zamiany gruntów leśnych Adamowi Grabowieckiemu Odpowiedzialny za przekazanie informacji ze strony KOWR jest Adam Krajciewicz.
3. Przeznaczyć do dzierżawy samą owczarnię, jeśli do 14 stycznia 2023 r. do KOWR wpłynie informacja, że jest chętny rolnik do jej wydzierżawienia.

Kolejne Posiedzenie Rady DIR Powiatu Karkonoskiego

Na ostatnim w roku 2022 posiedzeniu zebrała się Rada DIR Powiatu Karkonoskiego.

20 grudnia 2022 w hotelu Cieplice zebrali się delegaci, zaproszeni goście oraz rolnicy. Obradom przewodniczył Mirosław Kaszkur Przewodniczący RP, a wśród zaproszonych gości obecni byli m.in. Robert Obaz Poseł na Sejm RP, Mirosław Ludorowski kierownik Biura Powiatowego ARiMR, Agnieszka Pawłowicz kierownik Placówki Terenowej KRUS, Waldemar Płachciak kierownika PIORIN w Jeleniej Górze, Stanisław Gmyrek członek Naczelnej Rady Łowieckiej.

Porządek obrad obejmował:

1. Seminarium szkoleniowe nt. Ekoschematy czyli nowe przepisy prawne UE w zakresie dopłat dla rolnictwa od roku 2023

Prowadzący Pan Arkadiusz Dulemba – kierownik – PZDR Lubin

1. Spotkanie wigilijno – opłatkowe z udziałem księdza proboszcza Grzegorza Sekuły z Parafii Jelenia Góra Cieplice
2. Propozycje delegatów i uczestników spotkania nt. zadań i planów działalności naszej Rady Powiatowej w roku 2023

Seminarium szkoleniowe wywołało duże zainteresowanie zebranych. Zadawano liczne pytania i zgłaszano różnego rodzaju uwagi. W połowie roku 2023 należy powrócić do tej tematyki gdyż będą wprowadzone zapowiadane w nowej polityce szczegółowe akty wykonawcze.

Po części merytorycznej przystąpiono do spotkania wigilijno – opłatkowego. W świątecznej atmosferze , w udziałem proboszcza Sekuły z Cieplic przełamaliśmy się opłatkiem, złożyliśmy wzajemne życzenia świąteczno – noworoczne.

Była też degustacja potraw wigilijnych i kolędy.

W dniu 29 grudnia w Lubinie spotkali się członkowie Rady Powiatowej Dolnośląskiej Izby Rolniczej Powiatu Lubińskiego z przedstawicielami samorządu terytorialnego i jednostek pracujących na rzecz rolnictwa. Wśród zaproszonych Gości obecni byli: Prezes DIR Pan Ryszard Borys, Wicestarosta Pan Władysław Siwak, Burmistrz Ścinawy Pan Krystian Kosztyła, Wójt Gminy Lubin Pan Tadeusz Kielan, Wójt Gminy Rudna Pan Adrian Wołkowski, Powiatowy Lekarz Weterynarii Pani Wiesława Bober, Kierownik PZDR Pan Arkadiusz Dulemba, Kierownik BP ARiMR Pan Robert Marek, Kierownik PIORiN O/w Lubinie Pani Sabina Mierzwiak, Kierownik Sekcji Zamiejscowej KOWR w Legnicy Pan Andrzej Wańkowicz, Prezes Spółki LIRPOL Pan Franciszek Baranowski oraz radni i rolnicy. Uczestników przywitał i spotkanie prowadził Przewodniczący Rady Powiatowej DIR Pan Franciszek Lesicki. Podsumował on działalność Rady w 2022 roku, a także przedstawił zamierzenia na rok przyszły. Spotkanie było okazją do wręczenia podziękowania za działania na rzecz rolnictwa i współpracę z Dolnośląską Izbą Rolniczą dla Powiatowej Inspekcji Weterynarii w Lubinie, które złożono na ręce Pani Wiesławy Bober. Za współpracę z samorządem rolniczym oraz zaangażowanie w działania na rzecz dolnośląskiego rolnictwa wręczono statuetki DIR dla Wicestarosty Władysława Siwaka, Kierownika PZDR Arkadiusza Dulemba oraz Kierownika BP ARiMR Roberta Marka.

W trakcie spotkania omówione zostały istotne zagadnienia dotyczące rolnictwa, zwłaszcza zagrożenia wynikające z choroby ASF. Przekazane były także informacje dotyczące zasobu gruntów na terenie powiatu lubińskiego, atestacji opryskiwaczy oraz realizacji wniosków o płatności obszarowe i wniosków dotyczących pomocy suszowej. W trakcie dyskusji zwrócono uwagę na problemy związane ze szkodami powodowanymi przez zwierzęta chronione, głównie bobry i ptactwo oraz zagrożenia wynikające z pojawieniem się wilków.

Prezes Zarządu DIR Pan Ryszard Borys szczegółowo odnosił się do poruszanych tematów, a także przekazał informację z działalności Zarządu.

Spotkanie było także okazją do złożenia sobie życzeń z okazji nadchodzącego Nowego Roku.

W dniu 21 grudnia 2022 r., Zarząd KRIR realizując wniosek przyjęty podczas XIV posiedzenia KRIR V kadencji, które odbyło sie 1 grudnia 2022 r., wystąpił do Wicepremiera, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryka Kowalczyka w sprawie podjęcia działań w celu poprawy sytuacji związanej z nadmiernym importem zboża z Ukrainy do Polski.

Zdaniem Krajowej Rady Izb Rolniczych należy wstrzymać wszelki import zbóż i rzepaku, który nie jest produkowany zgodnie z wymogami stawianymi przez Komisję Europejską europejskim rolnikom. Zboża sprowadzane z Ukrainy mogą zawierać pozostałości szkodliwych pestycydów, które są zabronione w Unii Europejskiej. Nie wszystkie partie zboża i rzepaku są badane, a nawet niewielkie ilości szkodliwych substancji mogą być trujące dla konsumentów.

Zdaniem samorządu rolniczego skutecznym rozwiązaniem będzie wprowadzenie kaucji zabezpieczających dla importerów zbóż z Ukrainy, które będą zwracane po wywiezieniu transportu z Polski.

Z informacji uzyskiwanych od rolników wynika, że znaczne ilości zboża nazywanego „technicznym” trafiają na polski rynek, wypełniając miejsce zbóż od polskich producentów, którzy mają trudności ze zbytem swoich plonów. Napływ zbóż i rzepaku z Ukrainy, w odczuciu rolników, odbywa się w sposób niekontrolowany i może stanowić zagrożenie nie tylko dla producentów zbóż ale dla wszystkich konsumentów.

Pismo KRIR >>>

Źródło: http://www.krir.pl/2014-01-03-03-24-03/produkcja-roslinna/7770-import-zboza-z-ukrainy-do-polski-wniosek-krir

Komunikat trafiający do nas z Brukseli brzmi: „Pomiędzy 2010 a 2020 rokiem liczba gospodarstw rolnych w krajach Unii Europejskiej zmniejszyła się z 12 mln do 9 mln, co znaczy, że każdego dnia znika ich blisko 800. Jednocześnie średni wiek europejskiego rolnika wzrósł z 55 do 57 lat, a co trzeci spośród nich ma ponad 65 lat”. Nie są to niestety optymistyczne dane! Oj nie! W obecnym czasie każdy z nas liczy na lepsze wiadomości, bo koniec roku to od wieków czas robienia podsumowań,  składania życzeń, ale przede wszystkim skrupulatnego planowania przyszłych działań mających poprawić nasz byt. Tyle, że planowanie to coraz częściej ma charakter życzeniowy, przyjmuje tylko zarys tego co chcielibyśmy stworzyć i zrealizować. Coraz częściej przypomina poruszanie się w gęstej mgle. Dodatkowo, aby móc efektywnie gospodarować trzeba z roku na rok coraz więcej czasu poświęcać na wyszukiwanie informacji, na prowadzenie rejestrów, składanie wniosków, archiwizowanie niezbędnych zaświadczeń,(…), na brnięcie w niekończącą się ilość dokumentów, które zaczynają mieć większą wartość niż wytworzony przez nas rolników plon.

Czy zapędziliśmy się już w „kozi róg”? Czy wpadliśmy w bezwzględną pętlę biurokracji, która powoli zaciska się na naszej szyi? Czy my rolnicy i nasze gospodarstwa jesteśmy tylko liczbami ujmowanymi w bardziej lub mniej kolorowe wykresy obrazujące rządzącym tylko dane statystyczne? Jak długo będziemy jeszcze udawać, że reforma WPR zmierza w dobrym kierunku, a jej założenia służą rolnikom i konsumentom? Każdy z nas mierzy się z takimi pytaniami. Każdy z nas ma swoją historię do opowiedzenia: zarówno rolnik z zalegającym w magazynach ziarnem, którego wartość miała rosnąć, tymczasem pewnie nawet nie pokryje kosztów produkcji, jak i hodowca, dla którego gigantyczny wzrost ceny energii elektrycznej staje się początkiem końca prowadzonej od wielu lat produkcji. Zapominamy o podstawowej zasadzie, że wszelkie przepisy, ustawy, rozporządzenia, wytyczne powinny być dla ludzi, a nie odwrotnie. Powinny gwarantować stabilność i bezpieczeństwo realizowanych działań, a nie być tylko narzędziem kontroli i karania.

Wyniszcza się hodowlę z powodu rzekomo zbyt dużej emisji gazów cieplarnianych, gdy tak naprawdę odpowiada ona za nikły procent tego zjawiska. Zdecydowanie bardziej katastrofalne skutki może mieć jej likwidacja. Brakuje globalnej i kompleksowej analizy problemu, brakuje logiki w podejmowanych działaniach, a nade wszystko brakuje rzetelności i konsekwencji w podejściu do rozwiązywania problemów. Użyję dużo mocniejszych słów: brakuje uczciwości w dążeniu  do celu. Pragnienie władzy i chęć osiągania maksymalnych korzyści przez pewne grupy nacisku sprawia, że zrobiliśmy wielki krok w tył w rozwoju naszej branży. Na to nie możemy się godzić. Nie możemy pozwolić, aby o bezpieczeństwie żywnościowym Europy i świata decydowała grupa dyletantów kreująca przejściową modę na określony sposób odżywiania czy dietę pozbawioną wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego.

Komunikat dotyczący opinii Komitetu Regionów w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i zwiększenia odporności systemów żywnościowych w krajach UE wskazuje, że „najważniejsze jest wzmocnienie lokalnych i regionalnych systemów żywnościowych poprzez inwestowanie w zrównoważoną, lokalną produkcję wysokiej jakości, skrócenie łańcuchów dostaw oraz wdrożenie długoterminowej strategii zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w Europie”. Czyli nic nowego nie wymyślono. Dolnośląski samorząd rolniczy apeluje o takie działania od wielu już lat. Niestety względny dobrobyt ostatnich lat uśpił rządzących, którzy nie wdrożyli skutecznych narzędzi skracających  łańcuchy dostaw i przede wszystkim chroniących polskiego rolnika przed napływem zbyt konkurencyjnych produktów rolnych. Kto pamięta cenę rzepaku 4800 zł/t , a dziś może otrzymać za niego otrzymać maksymalnie 2500 zł/t zbyt dobrze to wie. Kto w tym roku rozpoczął inwestycję wie jeszcze lepiej.

Względny spokój wyparł z listy zadań rządzących przeciwdziałanie postępującemu procesowi depopulacji obszarów wiejskich, zwłaszcza w niższych grupach wiekowych. Młodzi ludzie nie chcą przejmować gospodarstw, ponieważ dobrze wiedzą, że rolnictwo jest zajęciem wiążącym się z bardzo dużym ryzykiem ekonomicznym.  I tu też nie powiedziałem nic nowego! Ale chcę, by to czemuś służyło, temu co mówią słowa refrenu pieśni „Szumią łany zboża”:

„Zatrzymaj się na chwilę, odetchnij pięknem świata.

Zatrzymaj się na chwilę, zauważ swego brata.

Zatrzymaj się na chwilę nad tym, co w sercu kryjesz.

Zatrzymaj się na chwilę i pomyśl, po co żyjesz”.

Życzę wszystkim na Nowy Rok, abyśmy się na chwilę zatrzymali. Zbierzmy siły i nadzieję, by móc zrealizować oczekiwania z nim związane. Zbierzmy się, by silną ręką trzymać kierunek i stawiać mocne granice. By więcej wymagać bez ustępstw i kompromisów. By wykonując ciężką pracę mieć poczucie bezpieczeństwa, bo ono jest ceną życia nie tylko naszych bliskich i sąsiadów.

Może to brzmi trochę pompatycznie, ale wpisuje się w ten czas roku. Życzę wszystkim zatrzymania się na chwilę, by dostrzec ludzi wokół, by otworzyć nie tylko drzwi na ich radości i smutki. Życzę Wam poszerzającego się kręgu osób chcących wspólnie dążyć do obranego celu, dla których zarówno pasja, jak i ciężka praca są najlepszą drogą do osiągania dobrych celów. Wierzę, że wspólnie nie damy się złym prognozom, a wręcz przeciwnie, że zmobilizują nas one do jeszcze aktywniejszego działania.

Szczęść Wam Boże

Ryszard Borys

PREZES IZBY