Konferencja łowiecka w Boguszynie

W dniu 29 stycznia 2019 r. w hotelu „Metro” w Boguszynie odbyła się konferencja łowiecka nt. „Zwierzyna łowna a działalność rolnicza – Dyrektywa azotanowa w Polsce 2019 r.” zorganizowana przez Dolnośląską Izbę Rolniczą. Ideą przewodnią konferencji było stworzenie przestrzeni do wymiany doświadczeń oraz umocnienia współpracy przy rozwiązywaniu problemów występujących na styku rolnictwo-gospodarka łowiecka. We współpracę przy organizacji wydarzenia aktywnie zaangażowali się: Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Wałbrzychu, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, Wydział Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego oraz Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, udostępniając prelegentów. Konferencja skierowana była do przedstawicieli tych środowisk, których tematyka gospodarki łowieckiej oraz szkód wyrządzanych przez dzikie zwierzęta, zarówno te łowne, jak i te objęte ochroną gatunkową dotyczy w największym stopniu, a więc rolników, myśliwych, leśników. Wśród uczestników obecni byli delegaci Rad Powiatowych DIR powiatów: kłodzkiego, ząbkowickiego, dzierżoniowskiego, świdnickiego i wałbrzyskiego, przedstawiciele Polskiego Związku Łowieckiego oraz Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu i jednostek organizacyjnych przez nią nadzorowanych – nadleśnictw, właściciele i dzierżawcy terenów rolnych i leśnych, rolnicy, myśliwi oraz przedstawiciele samorządów terytorialnych. Zarząd Dolnośląskiej Izby Rolniczej reprezentował Pan Tadeusz Mochalski. Gospodarzami i głównymi organizatorami spotkania byli Panowie: Leszek Bobula – Przewodniczący Rady Powiatowej Dolnośląskiej Izby Rolniczej Powiatu Kłodzkiego oraz Wiktor Skotnicki – Przewodniczący Rady Powiatowej Dolnośląskiej Izby Rolniczej Powiatu Ząbkowickiego. W konferencji udział wzięli: Pan Piotr Błaszków – Dyrektor Wydziału Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Pan Adam Dziubacki – Kierownik Zespołu ds. Łowiectwa Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu, Pan Michał Kwiatkowski z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu, Panowie: Janusz Redmerski i Jan Dereń z Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Kłodzku oraz dr inż. Aldona Płaczek z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Celem konferencji było podjęcie dyskusji nad aktualnie obowiązującymi procedurami szacowania oraz przepisami prawnymi regulującymi problematykę szkód łowieckich, jak również stanem łowiectwa w woj. dolnośląskim ze szczególnym uwzględnieniem liczebności populacji zwierzyny łownej i konieczności jej redukcji. W imieniu organizatorów zaproszonych gości powitał Pan Leszek Bobula, który prowadził również konferencję.

Na wstępie miała miejsce miła uroczystość. Podziękowanie, w formie pamiątkowej tabliczki, od Pana Cezarego Przybylskiego – Marszałka Województwa Dolnośląskiego oraz Pana Leszka Grali – Prezesa Dolnośląskiej Izby Rolniczej, za pracę na rzecz dolnośląskiego rolnictwa, otrzymała Pani Krystyna Wandzel. Serdecznie gratulujemy!

Jako pierwszy głos zabrał Pan Adam Dziubacki z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu, który przedstawił prezentację nt. „Plany łowieckie i ich realizacja w sezonie 2017/2019. Redukcja dzików.”. W przedstawionej prezentacji dokonano szczegółowej analizy danych dotyczących stanu pogłowia podstawowych gatunków zwierzyny łownej (jeleń, sarna, dzik) na terenie  RDLP we Wrocławiu oszacowanych na lata 2017 – 2018 i planowanych do osiągnięcia w roku 2027, jak również poruszono kwestię weryfikacji rocznych planów łowieckich polegającej na proporcjonalnym zwiększaniu ilości odstrzałów w stosunku do wzrostu pogłowia zwierzyny łownej tak, aby maksymalnie zminimalizować ilość wyrządzanych szkód w uprawach rolnych i leśnych. W 2017 r. liczebność jeleni na terenie RDLP we Wrocławiu wyniosła 31 700 szt., a w roku 2018 – 28 303 szt. W 2027 r. planuje się uzyskać liczebność populacji jeleni na poziomie 19 700 szt., a więc do roku 2027 populacja jeleni musi zostać zredukowana o 8 600 szt. Zagęszczenie populacji jeleni w 2017 r. wyniosło 58 szt./1 000 ha powierzchni leśnej, w roku 2018 – 51 szt./1 000 ha, natomiast w roku 2027 planuje się uzyskać liczebność na poziomie 36 szt./1 000 ha powierzchni leśnej. Liczebność populacji sarny w roku 2017 r. wyniosła 74 900 szt., a w roku 2018 – 73 546 szt. W roku 2027 planuje się uzyskać liczebność jej populacji na poziomie 47 800 szt. Zagęszczenie populacji sarny w 2017 r. wyniosło 45 szt./1 000 ha powierzchni ogólnej, a w 2018 roku – 44 szt./1 000 ha. Planowane zagęszczenie populacji sarny na 2027 r. to 29 szt./1 000 ha powierzchni ogólnej. Oszacowana na rok 2017  liczebność populacji dzika wyniosła 29 700 szt., a w roku 2018 – 18 631 szt. przy planowanym jej zredukowaniu do poziomu 1 700 osobników w 2027 r. Oszacowane zagęszczenie populacji dzika w 2017 r. wyniosło 18 szt./1 000 ha powierzchni ogólnej, a w roku 2018 – 11 szt./1 000 ha. W 2027 r. planuje się uzyskać zagęszczenie populacji dzika na poziomie 1 szt./1 000 ha powierzchni ogólnej. Na terenie Zarządu Okręgowego PZŁ w Wałbrzychu funkcjonuje 78 obwodów łowieckich, w tym 76 obwodów wydzierżawionych kołom łowieckim i 2 będące w gestii nadleśnictw. Obejmują one powierzchnię 319 000 ha, w tym 100 000 ha lasu.

Przy okazji poruszona została kwestia rzetelności podczas przeprowadzania inwentaryzacji. W Kotlinie Kłodzkiej bytuje największa populacja jeleni na Dolnym Śląsku. Błędne inwentaryzacje spowodowały nadmierny rozrost populacji zwierzyny łownej, głównie saren i jeleni. To właśnie te dwa gatunki są odpowiedzialne za największe straty w uprawach i płodach rolnych na terenie powiatu kłodzkiego. Ogromne straty ponoszone przez lokalnych rolników mogą w skrajnych przypadkach doprowadzić do rezygnacji z prowadzenia przez nich produkcji rolniczej. Prawdziwym problemem jest, według rolników, niekontrolowany wzrost populacji zwierzyny łownej na terenie Ośrodków Hodowli Zwierzyny. Zwierzyna ta żeruje na polach okolicznych rolników. Kolejną ważną kwestią jest zwiększająca się w szybkim tempie skala szkód wyrządzanych w zwierzętach gospodarskich przez wilki. Wilk jest gatunkiem objętym ochroną, ale może już nadszedł czas, aby wprowadzić go na listę zwierząt łownych i rozpocząć redukcję jego populacji. Następnym problemem poruszonym podczas spotkania były duże szkody wyrządzane przez dziki w uprawach rolniczych zlokalizowanych w sąsiedztwie Parku Krajobrazowego Książ. Rolnicy domagają się podjęcia zdecydowanych działań zmierzających do radykalnego zmniejszenia populacji tych zwierząt na terenie Parku Krajobrazowego Książ.

Ostatnia nowelizacja ustawy Prawo łowieckie uregulowała formalnie kwestię inwentaryzacji poprzez dodanie zapisu wskazującego podmiot odpowiedzialny za jej przeprowadzenie. Za przeprowadzenie inwentaryzacji odpowiada dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego. W tym miejscu Pan Tadeusz Mochalski poinformował zebranych, że delegaci Dolnośląskiej Izby Rolniczej wyrażają gotowość do udziału w inwentaryzacji zwierzyny łownej.

Kolejny prelegent, Pan Michał Kwiatkowski z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu, omówił tematykę odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez dzikie zwierzęta objęte ochroną gatunkową na przykładzie bobra europejskiego Castor fiber oraz wilka Canis lapus. Według zapisów Art. 126 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez: 1) żubry (w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym), 2) wilki (w pogłowiu zwierząt gospodarskich); 3) rysie (w pogłowiu zwierząt gospodarskich); 4) niedźwiedzie (w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych); 5) bobry (w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim). Odszkodowanie nie obejmuje utraconych korzyści. Oględzin i szacowania w/w szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku. Odszkodowanie nie przysługuje: 1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa; 2) jeżeli poszkodowany nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie; 3) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom; 4) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego; 5) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy; 6) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych; 7) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta orzekają sądy powszechne. Poszkodowany po stwierdzeniu szkody dokonuje niezwłocznie jej zgłoszenia przez złożenie wniosku o odszkodowanie za szkodę, do regionalnego dyrektora ochrony środowiska, a w przypadku szkody wyrządzonej na obszarze parku narodowego – do dyrektora parku narodowego. W przypadku szkody wyrządzonej w odniesieniu do zwierząt, w pasiece albo w  budowli stawów rybnych w gospodarstwie rybackim, jeżeli szkoda w tej budowli spowodowała albo może spowodować ubytek ryb, zgłoszenia szkody można dokonać również przez złożenie wniosku telefonicznie. Wzór wniosku znajduje się na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu. W przypadku, gdy wniosek jest niekompletny, braki należy uzupełnić w terminie 14 dni od dnia otrzymania powiadomienia. Gdy dokumentacja nie zostanie uzupełniona wniosek pozostaje bez rozpatrzenia. Udowodnienie wystąpienia szkody spoczywa na poszkodowanym. Należy pamiętać o sporządzeniu dokumentacji fotograficznej, której rola w wielu przypadkach jest nie do przecenienia. Do wniosku należy dołączyć: 1) kopię dokumentu potwierdzającego prawo własności mienia, które uległo szkodzie, a w przypadku szkody wyrządzonej w pogłowiu zwierząt gospodarskich – oświadczenie poszkodowanego, że zwierzę będące przedmiotem szkody jest własnością poszkodowanego oraz kopię dokumentacji hodowlanej albo oświadczenie poszkodowanego o gotowości udostępnienia dokumentacji hodowlanej do wglądu podczas oględzin szkody, albo 2) kopię dokumentu potwierdzającego oddanie poszkodowanemu mienia, które uległo szkodzie, do gospodarczego korzystania, w szczególności umowy użytkowania, najmu, dzierżawy lub oświadczenia właściciela gruntu, albo 3) oświadczenie poszkodowanego o posiadaniu samoistnym mienia, które uległo szkodzie, 4) oświadczenie poszkodowanego, że powstała szkoda skutkuje zmniejszeniem przychodów z działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych  – jeżeli poszkodowany jest rolnikiem, albo 5) kopię pozwolenia wodnoprawnego wydanego na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, pozwolenia na budowę wydanego albo zgłoszenia dokonanego na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane  – jeżeli były wymagane dla przedmiotu szkody; 6) oświadczenie poszkodowanego o planowanym terminie sprzętu uprawy lub płodów rolnych, które uległy szkodzie, przy czym termin ten nie może być krótszy niż 14 dni od dnia zgłoszenia szkody; 7) informację o numerze rachunku bankowego, na który ma być wypłacone odszkodowanie, lub wskazanie innego sposobu wypłaty odszkodowania; 8) pisemne pełnomocnictwo – w przypadku gdy poszkodowany ustanowił pełnomocnika. Oględzin dokonuje się niezwłocznie po otrzymaniu kompletnego wniosku, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku. W przypadku szkód wyrządzonych w odniesieniu do zwierząt, w pasiece albo w budowli stawów rybnych w gospodarstwie rybackim, jeżeli szkoda w tej budowli spowodowała albo może spowodować ubytek ryb, oględzin szkody dokonuje się niezwłocznie po otrzymaniu wniosku, jednak nie później niż w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania. Przy szacowaniu szkody wyrządzonej w uprawach rolnych jednorocznych oraz uprawach rolnych wieloletnich w pierwszym roku uprawy, których wartość w dniu wyrządzenia szkody nie osiągnęła wartości rynkowej, stosuje się współczynnik korygujący w zależności od okresu wyrządzenia szkody, który wynosi: 1) 25% – w okresie do dnia 15 kwietnia; 2) 40% – w okresie od dnia 16 kwietnia do dnia 20 maja; 3) 60% – w okresie od dnia 21 maja do dnia 10 czerwca; 4) 85% – w okresie od dnia 11 czerwca. W przypadku szkód wyrządzonych w użytkach zielonych odszkodowanie nie uwzględnia kosztów rekultywacji łąki i doprowadzenia jej do stanu sprzed powstania szkody. W przypadku szkód wyrządzonych w gospodarstwach rybackich odszkodowanie obejmuje koszt naprawy grobli oraz koszt naprawy urządzeń hydrotechnicznych służących do napełniania i odprowadzania wody ze stawów. Natomiast w przypadku strat poniesionych w pogłowiu zwierząt gospodarskich odszkodowanie obejmuje cenę rynkową w dniu oględzin zwierzęcia zabitego, padłego w wyniku odniesionych ran lub uśmierconego. Ponadto odszkodowanie obejmuje koszt utylizacji i transportu padliny do najbliższego zakładu zajmującego się jej utylizacją, o ile koszt ten nie jest refundowany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Odszkodowanie obejmuje również koszt wizyty lekarza weterynarii stwierdzającego padnięcie zwierzęcia lub koszt leczenia okaleczonych zwierząt.

Kwota wypłacanych przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska we Wrocławiu odszkodowań za szkody powodowane przez bobry w roku 2017 i 2018 oscyluje w granicach 100 000 – 130 000 zł/rok. Kwota odszkodowań wypłaconych przez RDOŚ we Wrocławiu za szkody spowodowane przez wilki w roku 2017 i 2018 wyniosła po ok. 5 000,00 zł. Kwota odszkodowań łowieckich powstałych tylko na terenie rezerwatu przyrody „Stawy Milickie” wyniosła w 2018 r. 400 000 zł. Przy okazji został poruszony temat szkód wyrządzanych przez wydry w stawach hodowlanych. Wydra jest gatunkiem chronionym, jednak Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za szkody przez nią powodowane. Należy to zmienić i dodać wydrę do gatunków zwierząt objętych ochroną, za szkody których odszkodowania wypłaca Skarb Państwa.

Kolejny prelegent, Pan Piotr Błaszków – Dyrektor Wydziału Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego w sposób bardzo szczegółowy omówił kwestię podziału województwa na obwody łowieckie w świetle zapisów nowego prawa łowieckiego.

Następną prelekcję dotyczącą udziału przedstawicieli Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu w szacowaniu szkód łowieckich wygłosił Pan Jan Dereń z Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Kłodzku. W świetle obowiązujących przepisów to dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego jest obowiązany do wynagradzania szkód wyrządzonych: 1) w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny; 2) przy wykonywaniu polowania. Szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania dokonuje zespół składający się z: 1) przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego; 2) przedstawiciela dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego; 3) właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda. Wniosek o szacowanie szkód, w tym ustalenie wysokości odszkodowania, właściciel albo posiadacz gruntów rolnych składa do dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego. Niestawiennictwo właściciela albo posiadacza gruntów rolnych lub przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego nie wstrzymuje dokonania szacowania szkód. Wniosek o szacowanie szkód zawiera w szczególności: 1) imię i nazwisko albo nazwę, adres miejsca zamieszkania albo adres i siedzibę oraz numer telefonu właściciela albo posiadacza gruntów rolnych; 2) wskazanie miejsca wystąpienia szkody; 3) wskazanie rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego. Wniosek składa się w terminie umożliwiającym dokonanie szacowania szkód. Szacowanie szkody składa się z: 1) oględzin; 2) szacowania ostatecznego. W przypadku szkód wyrządzonych w płodach rolnych, szkód wyrządzonych przez dziki na łąkach i pastwiskach oraz szkód w uprawach, jeżeli szkoda powstała i została zgłoszona bezpośrednio przed sprzętem lub w jego trakcie, dokonuje się wyłącznie szacowania ostatecznego. O terminie dokonania oględzin dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego zawiadamia właściciela albo posiadacza gruntów rolnych oraz wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkody, nie później niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania wniosku. Podczas oględzin ustala się: 1) gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę; 2) rodzaj, stan i jakość uprawy; 3) obszar całej uprawy; 4) szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona; 5) szacunkowy procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze. Oględzin dokonuje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku o szacowanie. Niezwłocznie po zakończeniu oględzin dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego sporządza protokół. Członkowie zespołu szacującego mają prawo wnieść zastrzeżenia do protokołu wraz z uzasadnieniem. W protokole umieszcza się informację o braku zastrzeżeń albo o wniesionych zastrzeżeniach. Protokół sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdego członka zespołu. Szacowania ostatecznego dokonuje się najpóźniej w dzień sprzętu, przed dokonaniem sprzętu uszkodzonej uprawy. O terminie planowanego sprzętu uszkodzonej uprawy właściciel albo posiadacz gruntów rolnych jest obowiązany powiadomić dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego, w formie pisemnej, w terminie 7 dni przed zamierzonym sprzętem. O terminie dokonania szacowania ostatecznego szkody dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego zawiadamia właściciela albo posiadacza gruntów rolnych oraz wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkody, nie później niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania powiadomienia. Niezwłocznie po zakończeniu szacowania ostatecznego dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego sporządza protokół. Członkowie zespołu szacującego mają prawo wnieść zastrzeżenia do protokołu wraz z uzasadnieniem. W protokole umieszcza się informację o braku zastrzeżeń albo o wniesionych zastrzeżeniach. Protokół sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdego członka zespołu. Wypłaty odszkodowania dokonuje dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego w terminie 30 dni od dnia sporządzenia protokołu z szacowania ostatecznego, od którego nie wniesiono odwołania. Właścicielowi albo posiadaczowi gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda oraz dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego przysługuje odwołanie do nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody. Odwołanie wnosi się w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu. W celu rozpatrzenia odwołania nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe dokonuje odpowiednio oględzin lub szacowania ostatecznego. Oględzin lub szacowania ostatecznego dokonuje nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkód lub jego przedstawiciel. Oględzin lub szacowania ostatecznego dokonuje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania. W oględzinach lub szacowaniu ostatecznym mają prawo brać udział członkowie zespołu szacującego. Na pisemny wniosek członka zespołu szacującego w oględzinach lub szacowaniu ostatecznym może również brać udział przedstawiciel właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód izby rolniczej. O terminie oględzin lub szacowania ostatecznego nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zawiadamia: 1) członków zespołu szacującego, 2) jeżeli został złożony taki wniosek, przedstawiciela właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód izby rolniczej – nie później jednak niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania odwołania. Niestawiennictwo w/w osób nie wstrzymuje dokonania oględzin lub szacowania ostatecznego. Po zakończeniu oględzin lub szacowania ostatecznego sporządza się protokół. W przypadku gdy został złożony wniosek o udział w szacowaniu przedstawiciela izby rolniczej do protokołu załącza się opinię przedstawiciela właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkody izby rolniczej na temat oszacowania szkody. Nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkód ustala wysokość odszkodowania, w drodze decyzji, biorąc w szczególności pod uwagę ustalenia zawarte w protokołach szacowania. Opinia przedstawiciela izby rolniczej nie jest wiążąca. Decyzja wydawana jest w terminie 14 dni od dnia otrzymania protokołów szacowania i jest ostateczna. Wypłata odszkodowania następuje ze środków dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego, nie później niż w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji. Właściciel albo posiadacz gruntów rolnych, na których zostały wyrządzone szkody, a także dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego niezadowolony z decyzji może, w terminie trzech miesięcy od dnia jej doręczenia, wnieść powództwo do sądu właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody. W przypadku gdy obwód łowiecki, na terenie którego wystąpiła szkoda, został wyłączony z wydzierżawiania i przekazany w zarząd nadleśnictwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, właściwym w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania jest dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwy           ze względu na miejsce wystąpienia szkody.

Podczas spotkania uczestnicy przedstawili propozycje rozwiązań i zmian ustawowych dotyczących redukcji populacji zwierzyny łownej, procedury zgłaszania i szacowania szkód zarówno łowieckich, jak i tych wyrządzanych przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową oraz wypłaty odszkodowań:

• Wnioski o szacowanie szkód łowieckich powinny być składane do urzędu gminy – takie rozwiązanie byłoby korzystne dla rolników, gdyż zniosłoby często występujące problemy ze zlokalizowaniem przez poszkodowanego rolnika siedziby koła łowieckiego i zdobyciem adresu korespondencyjnego, na który należy wysłać wniosek o szacowanie. To urząd gminy potwierdzałby przyjęcie od rolnika zgłoszenia o wystąpieniu szkody.
• Zbyt mała liczba pracowników Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego sprawia, że nie zawsze mogą oni uczestniczyć w procesie szacowania szkód łowieckich. Może należałoby wprowadzić zmiany w ustawie Prawo łowieckie zmierzające do zastąpienia pracowników Ośrodków Doradztwa Rolniczego przedstawicielami izb rolniczych.
• Należy jednoznacznie uregulować kwestię podatku VAT przy wypłacie odszkodowań za szkody powodowane przez dzikie zwierzęta w uprawach i płodach rolnych.
• Należy zapewnić bezstronne szacowanie szkód łowieckich, najlepiej przez niezależnych rzeczoznawców.
• Należy jednoznacznie wyjaśnić kwestię odpowiedzialności za szkody łowieckie w przypadku działki trwale ogrodzonej – czy odpowiedzialność spoczywa na Skarbie Państwa czy na kole łowieckim.
• Wniosek o umożliwienie prowadzenia odstrzału dzików w celu redukcji liczebności populacji na terenach chronionych znajdujących się w obrębach łowieckich, między innymi na nieużytkach pozostających w zarządzie Parków Narodowych, terenach przemysłowych, gruntach pozostających w dyspozycji KOWR i strefach ekonomicznych. Ugory te, często pozarastane, stanowią naturalną ostoję dzików. Należy dokonać zmian w prawie, które to uniemożliwia w obecnej chwili przeprowadzanie polowań przez myśliwych na tych terenach i jednoczesną redukcję do minimum obszarów tych ugorów, aby ograniczyć teren naturalnego schronienia dla dzików.
• Wniosek o umożliwienie redukcji populacji dzików na terenie Parku Krajobrazowego Książ, gdzie obowiązuje zakaz prowadzenia polowań. Populacja dzika tak wzrosła, że całe stada w ciągu dnia przebywają na terenie Parku, a w nocy żerują na przyległych polach uprawnych i łąkach, nie mówiąc o tym, że wchodzą również na tereny zielone obszarów miejskich Wałbrzycha. W promieniu dziesięciu kilometrów od Parku Krajobrazowego Książ są niszczone pola uprawne i użytki zielone. Czy istnieje możliwość zaangażowania selekcjonerów strzeleckich w celu redukcji populacji dzików na terenie Parku?
• Wniosek o zezwolenie na przeprowadzanie odstrzału wydry na terenie prywatnych stawów hodowlanych bez konieczności uzyskiwania każdorazowo zgody Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu i ujęcie tego zwierzęcia w wypłatach odszkodowawczych przez Skarb Państwa.
• Wniosek o zniesienie zakazu płoszenia i przeganiania zwierzyny.
• Wniosek o włączenie do obwodów łowieckich terenów ogrodzonych.
• Wniosek do Zarządu Lasów Państwowych rejonu Kotliny Kłodzkiej z apelem o dopasowanie ilości zwierzyny łownej do pojemności łowisk, ale też do pól graniczących tak, aby nie było drastycznych szkód rolniczych i wyznaczenie w obrębach leśnych pól zgryzowych z naciskiem na okres zimowy, stanowiących zaporę zwłaszcza dla jeleniowatych.
• Wniosek o przeprowadzenie bardziej szczegółowych liczeń i przyjrzeniu się populacji sarny i jelenia na terenie Kotliny Kłodzkiej, zwłaszcza w rejonie Bystrzycy Kłodzkiej i Kłodzka, których liczebność w okresie kilku ostatnich lat znacząco wzrosła. Wnioskujemy ponadto o zwiększenie ilości pozyskiwanych jeleniowatych i sarny, głównie w rejonie hodowlanym nr 9 Lądek Zdrój, jak i w całym Powiecie Kłodzkim.
• Wniosek o stworzenie nowych zasad i zmiany systemu wypłacania odszkodowań w procesie likwidacji szkód łowieckich w uprawach rolnych, które obecnie oparte są na zasadach związanych tylko z uwarunkowaniami przyrodniczymi i wyznaczanych przez towarzystwa ubezpieczeniowe.
• Wniosek o powoływanie do zespołów hodowlanych przy kołach łowieckich członków będących przedstawicielami samorządów rolniczych.
• Wniosek o to, aby Izba Rolnicza była stroną opiniującą i wyrażającą zgodę na wprowadzenie i zasiedlenie na dany teren nowego gatunku zwierzyny łownej.
• Wniosek o ponowne wystąpienie do Urzędu Wojewódzkiego w sprawie przedłużenia terminu zbioru soi co najmniej do 15 października na terenie Powiatu Kłodzkiego.
• Wystąpienie o rekomendację do Izby Rolniczej o to, aby rolnicy wstępowali do Polskiego Związku Łowieckiego celem zdobywania uprawnień łowieckich, a w uprawach szczególnie narażonych na szkody (takich jak ziemniaki) spowodowane przez zwierzynę łowną, zalecanie rolnikom grodzenia takich upraw.

Ostatnim punktem konferencji było wystąpienie Pani dr inż. Aldony Płaczek z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu nt. planów nawozowych.

dr inż. Anna Pętalska-Nispoń