W odpowiedzi na pismo KRIR skierowane do Przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen >>>, Komisarz UE ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski przekazał następujące wyjaśnienia w sprawie wprowadzenia odstępstwa od normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska 6, 7 i 8 (GAEC 6, 7 i 8) w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR).

„Odnotowaliśmy obawy leżące u podstaw tego wniosku, jednak kontekst, w którym przyznano odstępstwa od normy GAEC 7 i 8 w ubiegłym roku, jest obecnie inny, zarówno pod względem sytuacji na rynku, jak i pod względem kwestii bezpieczeństwa żywnościowego.
Pragnę jednak Pana zapewnić, że Komisja nadal bardzo uważnie monitoruje sytuację na rynku, w tym potencjalny wpływ rosyjskiej inwazji na Ukrainę na bezpieczeństwo żywnościowe w UE i na świecie, oraz dane dotyczące zbiorów w świetle ekstremalnych zdarzeń pogodowych, które miały miejsce w wielu regionach Europy latem ubiegłego roku.
Zbiory zbóż w UE w 2023 r. były poniżej średniej, przy czym między państwami członkowskimi występują różnice. Nie wydaje się jednak, abyśmy mieli do czynienia z krytyczną sytuacją na poziomie globalnym lub unijnym. Oferta na rynkach światowych jest ogromna, a ceny zbóż wracają do poziomu sprzed wojny. W Polsce zbiory zbóż w 2023 r. były nawet o 7 % większe od średniej z pięciu lat dzięki dobrym plonom pszenicy zwyczajnej i kukurydzy. Zbiory nasion oleistych w 2023 r. były powyżej średniej zarówno w UE, jak i w Polsce.
Inny kluczowy czynnik to ustanowienie i funkcjonowanie korytarzy solidarnościowych, co nie miało miejsca w momencie wprowadzania odstępstw w 2022 r. Niedawno wznowiono również wywóz przez Morze Czarne.
Podczas dwóch ostatnich posiedzeń Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH) zadeklarowałem gotowość do dalszej analizy wniosku o dalsze odstępstwo w odniesieniu do norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. W szczególności wniosek przedłożony przez Francję podczas listopadowego posiedzenia Rady AGRIFISH zawiera dobre uzasadnienie niezbędne dla starannej oceny wniosku. Pragnę jednak przypomnieć, że z prawnego punktu widzenia przedłużenie derogacji wymagałoby otwarcia aktu podstawowego. Żadnych zmian nie można byłoby ponownie wprowadzić w drodze aktu wykonawczego Komisji. W zamian wymagałoby to przedłożenia wniosku w sprawie zmiany rozporządzenia ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych WPR i poddania go procedurze współdecyzji. Może to być długotrwały proces i mieć nieprzewidywalne konsekwencje dla całego rozporządzenia.
Normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska stanowią kluczowy element zielonej architektury WPR, jak uzgodnili współprawodawcy podczas ostatniej reformy.
Daleko idące odstępstwa od wymogów środowiskowych i klimatycznych podważają wiarygodność WPR w odniesieniu do jej celów w zakresie zrównoważonego rozwoju i utrudniają przejście na bardziej zrównoważone i odporne systemy rolno-spożywcze. Jak określono w preambule do rozporządzenia (UE) 2022/1317, możliwości zastosowania odstępstwa od tych wymogów zostały bardzo starannie określone i tymczasowo dopuszczone w celu złagodzenia ewentualnego negatywnego wpływu na środowisko i klimat. Uważam natomiast, że powinniśmy przede wszystkim zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby wzmocnić długoterminową odporność sektora rolnego na zmianę klimatu, w szczególności poprzez wykorzystanie i dalsze wzmacnianie dostępnych narzędzi zarządzania ryzykiem i środków na rzecz przystosowania się do zmiany klimatu. Pragnę Pana zapewnić, że Komisja jest gotowa wdrożyć odpowiednie i dostępne środki, aby sprostać wyzwaniom stojącym przed tym sektorem w świetle celów wspólnej polityki rolnej.”

Pismo Komisarza J. Wojciechowskiego >>>

W odpowiedzi na uwagi KRIR do projektu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w ramach schematów na rzecz dobrostanu zwierząt w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pismem z dnia 17 stycznia 2024 r., przekazało, że został wydłużony termin na określenie w systemie IRZplus przeznaczenia bydła do opasu do dnia 05 lutego 2024 r.

Jest to ważna informacja dla rolników wnioskujących o płatności do ekoschematu Dobrostan zwierząt w ramach wariantu Dobrostan opasów.
Rolnicy, którzy w 2023 roku złożyli wniosek o przyznanie płatności dobrostanowej w ramach wariantu Dobrostan opasów, a którzy nie wskazali w systemie IRZplus przeznaczenia bydła do opasu, mogą dokonać zmiany lub korekty w systemie IRZplus w zakresie określenia przeznaczenia tego bydła do opasu poprzez wybór jednego z kierunków użytkowania: mięsno – opasowy, mleczno – opasowy lub opasowy. Dzięki temu rolnicy będą mogli dostać płatność do bydła, dla którego realizowali praktyki podwyższające poziom dobrostanu zwierząt w ramach wariantu Dobrostan opasów zgodnie z przepisami rozporządzenia dobrostanowego, a dla którego nie określili dotychczas w IRZplus przeznaczenia tego bydła do opasu.
Zgodnie z podpisaną nowelizacją rozporządzenia do płatności zostanie także zakwalifikowane bydło poddane ubojowi do dnia 5 lutego 2024 r., w odniesieniu do którego do tego dnia rolnik nie określił w systemie IRZplus kierunku użytkowania lub ten kierunek określił bez uwzględnienia przeznaczenia tego bydła do opasu.
W przypadku zaś bydła sprzedanego do dnia 5 lutego 2024 r., w odniesieniu do którego do tego dnia rolnik nie określił w systemie IRZplus kierunku użytkowania lub ten kierunek określił bez uwzględnienia przeznaczenia tego bydła do opasu rolnik wnioskujący o płatność w ramach wariantu Dobrostan opasów powinien złożyć do ARIMR oświadczenie o opasaniu tego bydła w gospodarstwie do czasu jego sprzedaży.
Nowelizacja rozporządzenia podpisana przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Czesława Siekierskiego została przekazana do publikacji w dzienniku ustaw.

Pismo KRIR >>>

Pismo MRiRW >>>

W odpowiedzi na wnioski przedstawione przez Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych w piśmie z dnia 8 grudnia 2023 r., MRiRW poinformowało pismem z 12 stycznia 2024 r., że Komitet Monitorujący Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 przyjął zmiany stawek płatności ONW dla rolników posiadających zwierzęta trawożerne.

Mając na uwadze potrzebę złagodzenia trudności występujących na obszarach górskich i podgórskich dokonana została analiza płatności ONW, udzielanych w ramach Interwencji I 9. Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW) Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.

W związku z tym, że w małoobszarowych gospodarstwach rolnych funkcjonujących na obszarach górskich i podgórskich, wobec mniejszej skali produkcji i wysokich kosztów jednostkowych w porównaniu do obszarów w innych rejonach kraju, trudniej jest zapewnić opłacalność produkcji zwierzęcej, podjęta została decyzja o zwiększeniu od 2024 r., stawek płatności ONW dla rolników posiadających zwierzęta trawożerne.

Proponuje się zatem aby, wysokość możliwych do uzyskania stawek płatności została zwiększona: na obszarach strefy II ONW typ specyficzny tzw. podgórskiej ze zwierzętami, ze stawki 550 zł/ha UR/rok do 676 zł/ha UR/rok, a na obszarach ONW typ górski, z 750 zł/ha UR/ rok do 829 zł/ha UR/rok.

Ponadto, mając na uwadze postulaty, że obsada zwierząt na poziomie 0,5 DJP, na obszarach górskich i podgórskich, często jest niemożliwa do utrzymania bez nadmiernego wypasu i intensywnego nawożenia oraz ze względu na znaczny wzrost kosztów nawozów i energii w ostatnich latach, proponuje się zmniejszenie wymogu minimalnej obsady zwierząt trawożernych, uprawniającej do ubiegania się o wyższe płatności ONW z 0,5 DJP do 0,3 DJP.

Powyższe rozwiązania zostały przyjęte przez Komitet Monitorujący Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 na posiedzeniu w dniu 22 listopada 2023 r. Następnie, zmiany w tym zakresie zostaną przedstawione Radzie Ministrów oraz Komisji Europejskiej celem akceptacji.

Jednocześnie MRiRW poinformowało, że na lata 2023-2027 utrzymane zostało wsparcie dochodów związane z produkcją do bydła.

Przeprowadzone analizy wykazały, że trudności w sektorze bydła dotykają hodowców w całym kraju w podobnym stopniu. Dlatego też, w celu zahamowania spadku produkcji w sektorze, płatność związana do bydła (w formie płatności do bydła oraz płatności do krów) ma charakter powszechny – jest skierowana do wszystkich hodowców bydła w całym kraju i do wszystkich ras.

Jednocześnie mając na uwadze specyficzne trudności, jakich doświadczają rolnicy z województw, w których średnia wielkość gruntów rolnych jest niższa od średniej krajowej (tj. lubelskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, śląskiego i świętokrzyskiego), ww. rolnicy mogą ubiegać się o płatność do bydła/krów posiadając tylko 1 szt. kwalifikujących się zwierząt (w przypadku pozostałych województw – co najmniej 3 szt.).

15 stycznia w siedzibie Starostwa Powiatowego w Środzie Śląskiej odbyło się posiedzenie RP DIR Powiatu Średzkiego.

Posiedzeniu przewodniczył Delegat do WZ Paweł Barczewski.

Z ramienia Zarządu DIR w spotkaniu uczestniczył Wiceprezes Waldemar Jankowski, który przedstawił sprawozdanie z działań podejmowanych przez izbę.

Podczas spotkania podjęto dyskusje o aktualnej sytuacji w rolnictwie oraz problemach zgłaszanych do członków rady przez rolników z powiatu średzkiego. Rolnicy zwrócili się o interwencję w sprawie „przetrzymywanego” wadium, które muszą wpłacić przed przystąpieniem do przetargu na grunty z zasobu KOWR. Pomimo zakończonej procedury przetargowej wpłacone kwoty nie są bezzwłoczne przekazywane na konta rolników, lecz niejednokrotnie okres oczekiwania wydłuża się do kilku miesięcy. Zebrani poruszyli także ważny dla rolników temat dotyczący budowy stacji meteorologicznej w powiecie średzkim. W sytuacji, gdy występuje zjawisko suszy są oni zmuszeni z korzystania ze pomiarów stacji znajdującej się w powiecie świdnickim, dlatego też w większości przypadków wyniki nie są miarodajne, wręcz krzywdzące dla wyliczeń ilości opadów w powiecie średzkim.

W dalszej części posiedzenia delegaci uzgodnili tematy którymi zajmą się na kolejnych posiedzeniach rady.