Komisja Europejska rozpoczęła 1 grudnia 2023 r. konsultacje publiczne w zakresie oceny dyrektywy Rady z 12 grudnia 1991 r. dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego tzw. dyrektywy azotanowej. Do udziału w konsultacjach serdecznie zachęcamy wszystkich rolników.
W trakcie oceny przeanalizowane zostaną cele dyrektywy azotanowej w kontekście współczesnych wyzwań związanych z rolnictwem, bezpieczeństwem żywnościowym oraz zmieniającymi się warunkami środowiskowymi i klimatycznymi.
Przedmiotowa ocena dotyczyć będzie ponadto kwestii, czy w kontekście zmieniających się warunków klimatycznych i środowiskowych dyrektywa azotanowa pomaga rolnikom dostosować się do tych warunków i zwiększyć odporność ich gospodarstw. Jednocześnie zostanie przeprowadzona ocena dyrektywy azotanowej pod względem wsparcia recykling składników odżywczych z różnych źródeł, w tym z przetworzonych nawozów naturalnych.
Jednym z celów przeprowadzonej oceny będzie również zbadanie możliwości wprowadzenia uproszczeń oraz zmniejszenia obciążeń i kosztów związanych z wdrażaniem dyrektywy azotanowej przy jednoczesny zwiększaniu spójności z innymi przepisami, mając na względzie postęp w praktykach i technologiach rolniczych.
Konsultacje publiczne w zakresie oceny dyrektywy azotanowej potrwają do 8 marca 2024 r.
Więcej informacji, w tym kwestionariusz w którym można odpowiedzieć na pytania i przekazać swoją opinię na powyższy temat można znaleźć na stronie internetowej Komisji Europejskiej pod adresem: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14051-The-protection-of-waters-against-pollution-caused-by-nitrates-from-agricultural-sources-Evaluation_pl
Źródło: MRiRW
W dniu 15 grudnia 2023r. w Jaworze w ramach współpracy pomiędzy Radami Powiatowymi Dolnośląskiej Izby Rolniczej powiatów legnickiego, jaworskiego, świdnickiego i złotoryjskiego odbyło się Forum Rolnicze pn. „Płatności bezpośrednie i ekoschematy, zobowiązania i sankcje stojące przed rolnikami w świetle nowej perspektywy finansowej”. Nad porządkiem forum czuwali Przewodniczący RP z powiatów: jaworskiego – Waldemar Jankowski, legnickiego – Ryszard Frączek, świdnickiego – Mariusz Hydzik i złotoryjskiego – Tadeusz Kinach.
Na spotkanie zostali zaproszeni Goście:
• Ryszard Borys Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej,
• Tomasz Krzeszowiec Dyrektor KOWR we Wrocławiu,
• Paweł Hawrylewicz Kierownik BDSPB DOR ARiMR we Wrocławiu,
• Emilian Bera Burmistrz Jawora,
• Stanisław Laskowski Wicestarosta Powiatu Jaworskiego,
• Bożena Czernatowicz Kierownik OT ARiMR w Pielgrzymce,
• Lucyna Rzepka Kierownik OT ARiMR w Jaworze,
• Artur Szponarski Kierownik OT KRUS w Legnicy,
• Ryszard Rzeszowski PODR w Jaworze,
• Adam Ćwik Powiatowy Lekarz Weterynarii w Jaworze,
• Członkowie RP DIR,
• Okoliczni rolnicy.
W pierwszej części spotkania uczestnicy forum mogli wysłuchać wykładu Pawła Hawrylewicza z zakresu płatności bezpośrednich i zmian w ekoschematach przewidzianych w nadchodzącym roku. Po wysłuchaniu wykładu reprezentanci instytucji okołorolniczych kolejno zabierali głos podsumowując działania, które były realizowane przez nich na przestrzeni 2023r. Prezes Ryszard Borys przedstawił sprawozdanie z działań podejmowanych przez Zarząd DIR VII kadencji, natomiast Wiceprezes DIR Waldemar Jankowski podkreślił słuszność organizacji wspólnych posiedzeń, na które są zapraszani przedstawiciele instytucji rolniczych. Pozwala to na wymianę doświadczeń, oraz wspólne znajdowanie rozwiązań problemów z jakimi borykają się rolnicy w sąsiadujących ze sobą powiatach. Dzięki temu, że Forum Rolnicze odbyło się w okresie około bożonarodzeniowym zebrani skorzystali z okazji, aby podzielić się opłatkiem i złożyć sobie życzenia świąteczne.
Obrady Rady DIR Powiatu Karkonoskiego miały charakter merytoryczny i odświętny. Nowo wybrana Rada Powiatowa skorzystała z zaproszenia Burmistrza Kowar Pani Elżbiety Zakrzewskiej. W odświętnie przygotowanej Sali Kowarskiego Ośrodka Kultury w dniu 12 grudnia br. zebrało się 35 osób; delegaci, rolnicy, wójtowie gmin, członkowie OKW, przedstawiciele powiatowych instytucji związanych z rolnictwem. Posiedzenia prowadził Przewodniczący RP Wiktor Zimmer, który przedstawił zebranym aktualny skład Rady Powiatowej, podziękował wójtom i członkom OKW za pomoc i wsparcie przy ostatnich wyborach do izb rolniczych. Szczególne serdecznie słowa i podziękowanie skierował do byłych delegatów, którzy z własnej woli w ostatnich wyborach nie uczestniczyli. Są to: Józef Odrzywolski, Teresa Kamińska i Zbigniew Lipiński.
W następnym punkcie obrad przewodniczący Zimmer przedstawił propozycję głównych kierunków działań Rady w przyszłym 2024 r. Wśród tych zamierzeń ważne miejsce zajmuje rolniczy handel detaliczny (RHD) w różnych jego formach. W realizacji tego zadania zamierza aktywnie uczestniczyć miasto Kowary. Pani Burmistrz Zakrzewska zachęcała rolników z całego powiatu do korzystania z targowiska miejskiego, który ma dobrą lokalizację i tradycje kupieckie, a z uwagi na rosnący ruch turystyczny i sąsiedztwo z Karpaczem może również rolnikom i przetwórcom żywności przynosić dobre wyniki. Po Jeleniej Górze będzie to drugie targowisko rolnicze w powiecie.
W ostatniej części posiedzenia zebrani uczestniczyli w izbowym spotkaniu Wigilijnym. Jak zauważył przewodniczący Zimmer, który przekazał wszystkim najlepsze życzenia świąteczne i noworoczne spotkanie to również degustacja wyrobów naszych rolników i gospodyń wiejskich. Np. ryby i warzywa z ternu gminy Mysłakowice , a mąka do wypieków z lokalnego młyna ekologicznego w Cieplicach. Spotkanie zakończyło się w miłej atmosferze przy kolędach.
Opracował: Andrzej Kamiński
Link do materiału filmowego:
Zgodnie z § 6 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2023 r. w sprawie realizacji przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zadań związanych z ustanowieniem środka wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych dla sektorów zbóż i nasion oleistych (Dz. U. poz. 762 z późn. zm.) pomoc jest przyznawana według kolejności złożenia wniosków, do wysokości środków dostępnych w ramach tej pomocy. Ich wysokość została określona w art. 2 ust. 1 lit. b rozporządzenia Komisji (UE) 2023/739 (środki z unijnej rezerwy rolnej) i równowartości tej kwoty pochodzącej z budżetu państwa oraz w art. 2 ust. 1 lit. c rozporządzenia Komisji (UE) 2023/1343 (środki z unijnej rezerwy rolnej) i dwukrotności tej kwoty pochodzącej z budżetu państwa. W sumie budżet na to wsparcie wyniósł ok. 800 mln zł.
Ze względu na bardzo duże zainteresowanie rolników tym wsparciem i wyczerpaniem ww. budżetu, Rada Ministrów w dniu 19 września br. przyjęła rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. poz. 1965), które wprowadza możliwość udzielenia pomocy tym producentom rolnym, którzy nie otrzymali pomocy w ramach mechanizmu unijnego (tj. na podstawie ww. przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2023 r.), a którzy spełnili kryteria jej przyznania.
Producenci rolni, którzy spełnili kryteria naboru i złożyli wnioski w pierwszym naborze, a nie otrzymali dopłat do sprzedanych zbóż i nasion oleistych w ramach mechanizmu unijnego, do 31 października br. mieli możliwość złożenia wniosku do ARiMR o pomoc pochodzącą ze środków z budżetu krajowego. Do końca grudnia br. Agencja wyda decyzje informujące o przyznaniu wsparcia oraz wypłaci środki pieniężne.
Szczegółowe informacje znajdują się również na stronie internetowej ARiMR:
Źródło: KRIR
W odpowiedzi na wniosek z I posiedzenia KRIR VII kadencji w sprawie zmiany „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” w zakresie zwolnienia rolników kupujących nawóz naturalny od obowiązku sporządzenia Planu nawozowego >>>, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pismem z dnia 12 grudnia 2023 r., przekazało następujące wyjaśnienia:
Ogólne przepisy wskazujące na obowiązki w zakresie zasad nawożenia wynikają z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne(1) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”(2) tzw. program azotanowy.
Ww. przepisy wskazują podmioty zobowiązane do opracowania planu nawożenia azotem. Nie wskazują natomiast obowiązku opracowania planu nawozowego (nie tylko azotem (N) ale również pozostałymi składnikami pokarmowymi).
Zasady opracowania planu nawożenia azotem
W odniesieniu do przesłanego wniosku, MRiRW uprzejmie informuje, że zgodnie z art. 105a. ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne(1), do opracowania planu nawożenia azotem obowiązane są podmioty które:
1. prowadzą chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior (tzw. podmioty wielkopowierzchniowe),
2. posiadają gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych, uprawiają uprawy intensywne na gruntach ornych na powierzchni powyżej 50 ha lub utrzymują obsadę większą niż 60 dużych jednostek przeliczeniowych (DJP), według stanu średniorocznego,
3. nabywają nawóz naturalny lub produkt pofermentacyjny do bezpośredniego rolniczego wykorzystania w celu nawożenia lub poprawy właściwości gleby od podmiotu importującego nawóz naturalny lub produkt pofermentacyjny z terytoriów państw trzecich lub od podmiotu prowadzącego działalność, o której mowa w pkt 1.
W przypadku gospodarstw, które zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne(1) nie są obowiązane do opracowania planu nawożenia azotem, stosują nawozy w dawkach nieprzekraczających maksymalnych dawek nawozów azotowych (określonych w programie azotanowym) dla plonów uzyskiwanych w warunkach uregulowanego odczynu gleby, zbilansowanego nawożenia azotem, fosforem i potasem i stosowania integrowanej ochrony roślin. Gospodarstwa te mogą jednak dobrowolnie opracowywać plan nawożenia azotem i stosować nawozy zawierające w składzie azot w dawkach wynikających z ww. planu.
Odnosząc się do kwestii obaw rolników przed koniecznością sporządzania planu nawożenia azotem, warto wspomnieć, że aby osiągnąć wysokie, dobre jakościowo plony i utrzymać żyzność gleby, roślinom należy dostarczyć odpowiednią ilość składników odżywczych – plan nawożenia azotem to narzędzie umożliwiające dostarczanie optymalnej dawki nawozów dla upraw w gospodarstwie rolnym. Opracowywanie planu nawożenia azotem, jest zatem jednym ze sposób zoptymalizowania dawek stosowanych nawozów, a tym samym pozwala obniżyć koszty produkcji roślinnej.
Program INTER-NAW
W celu zachęcania rolników oraz ich wsparcia w opracowywaniu planów nawożenia azotem, w 2022 roku upowszechniony został bezpłatny program INTER-NAW(4). Obejmuje on zalecenia nawozowe pod rośliny uprawne na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych, możliwość sporządzenia planu nawożenia, w tym planu nawożenia azotem uwzględniając wymogi wynikające z programu azotanowego(2). Ponadto uwzględnia najnowsze zalecenia w zakresie nawożenia mikroelementami.
Program INTR-NAW pozwala na gromadzenie danych, zapisywanie oraz ich drukowanie. Ponadto w kolejnych latach będzie stanowić element FaST.
Jeżeli rolnik miałby problem z przygotowaniem planu nawożenia za pomocą INTER-NAW istnieje możliwość wsparcia eksperta – dane kontaktowe do ekspertów zamieszczone są na stronie internetowej https://www.schr.gov.pl/index.php?c=article&id=58.
(1) ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1478, 1688, 1890, 1963, 2029)
(2) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U. z 2023 r. poz. 244)
(3) Zbiór zaleceń dobrej praktyki rolniczej do dobrowolnego stosowania (https://www.gov.pl/web/rolnictwo/zbior-zalecen-dobrej-praktyki-rolniczej-do-dobrowolnego-stosowania)
(4) https://internaw.pl/
Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych realizując wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych z I Posiedzenia VII Kadencji, które odbyło się w dniu 22.11.2023r., wystąpił do Pana Mirosława Maliszewskiego Przewodniczącego Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o kontynuowanie prac mających na celu przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody dotyczącej wprowadzenia odszkodowań za szkody wyrządzone przez ptaki prawnie chronione. Proponowany w poprzedniej kadencji, przez grupę posłów pod przewodnictwem pana posła Zbigniewa Ziejewskiego, projekt ustawy postulował dokonanie zmian w ustawie o ochronie przyrody, uzupełniając obowiązujące przepisy o odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez gatunki będące pod ochroną, poprzez rozszerzenie zakresu o kategorię ptactwa prawnie chronionego. Podkreślić należy, że gospodarstwa rolne coraz częściej borykają się z problemami szkód wyrządzanych przez ptaki prawnie chronione, przynoszących straty, za które nie przysługuje żadne odszkodowanie z uwagi na brak uwzględnienia rosnącej populacji ptactwa, będącego pod ochroną, jako gatunku za który odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa.
Poselski projekt ustawy (druk 2177) o zmianie ustawy o ochronie przyrody opublikowanej jako załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 listopada 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. 2020 poz. 55). wpłynął do Sejmu 26 lutego 2021 roku. Projektodawca podniósł, iż aktualnie normy prawne obciążające Skarb Państwa lub dzierżawcę bądź zarządcę obwodu łowieckiego w zakresie odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta będące pod ochroną, zostały zawarte wart. 126 ust. 1 pkt 1-5 ustawy o ochronie przyrody oraz w rozdziale – 9 ustawy Prawo łowieckie z dnia 13 października 1995 (Dz. U. 1995 Nr 147 poz. 713). Powyższe przepisy nie odnoszą się do szkód wyrządzonych przez ptactwo prawnie chronione.
Przedmiotowy projekt został skierowany do I czytania w komisjach 13 kwietna 2022 r. Połączone Komisje: Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi na posiedzeniu zwołanym w środę 5 października 2022 r., w trybie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu na wniosek grupy posłów przeprowadziła pierwsze czytanie i rozpatrzyła poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody uzasadnienie projektu przedstawił poseł wnioskodawca pan Zbigniew Ziejewski. Po dyskusji w której uczestniczył pan Robert Nowak, Członek Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych, popierając przepisy projektu ustawy podkreślił, iż obecny stan prawny nie przewidujący odszkodowań za szkody wyrządzane przez ptaki prawnie chronione powoduje nie tylko szkody fizyczne, ale i konieczność ponownego zasiania, co z powodów terminów agrotechnicznych nie jest możliwe i trzeba wejść z inną uprawą, bardzo często z uprawą jarą, co w kontekście suszy agrotechnicznej, jaką mamy od kilku lat w Polsce, powoduje kolejne straty w plonowaniu i skutkuje karami umownymi nie wywiązania się z kontraktu. Na tymże wspólnym posiedzeniu połączone Komisje postanowiły, że w związku z koniecznością przygotowania odpowiednich poprawek rozpatrzenie projektu odbędzie się na następnym posiedzeniu.
W piątek 7 lipca 2023 r. połączone Komisje: Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi na posiedzeniu zwołanym w trybie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu RP na wniosek grupy posłów rozpatrzyły ponownie poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody. Przedstawiciel wnioskodawców, Pan poseł Zbigniew Ziejewski przedstawił ekspertyzę na temat „Szacowanie strat powodowanych przez kormorany ponoszonych przez użytkowników wód”- przygotowaną przez zespół pracowników Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Krajowa Rada Izb Rolniczych poparła projekt ustawy i zaapelowała o połączenie wysiłków rządowych i poselskich żeby go wprowadzić. Bo to nie jest ważne, czy to zrobiła ta czy tamta partia. Ważne jest załatwienie sprawy Projekt rządowy w tej kadencji Sejmu praktycznie nie ma żadnych szans.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Pani Małgorzata Golińska oraz Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pan Krzysztof Ciecióra poinformowali, że trwają intensywne prace nad rządowym projektem ustawy dotyczącej wypłacanie odszkodowań za szkody wyrządzone w rolnictwie przez ptaki objęte ochroną, do wniesienia jeszcze w tej kadencji Sejmu.
W wyniku zarządzonego głosowania Komisje większością głosów przyjęły wniosek o odrzucenie ww. projektu .
W związku z powyższym samorząd rolniczy postuluje o procedowanie przedmiotowej ustawy.
Źródło: KRIR
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 5. grudnia 2023 r. realizujące wniosek przyjęty na I Posiedzeniu Krajowej Rady Izb Rolniczych VII kadencji o zwiększenie limitu dofinansowania do kredytów rolniczych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na internetowej platformie aplikacyjnej udostępniła współpracującym bankom na limit akcji kredytowej oraz środki na dopłaty do oprocentowania kredytów na utrzymanie płynności finansowej w celu poprawy płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy.
W ramach limitu akcji kredytowej kredytów na utrzymanie płynności finansowej w wysokości 10 mld zł na dzień 5 grudnia 2023 r. udzielone zostały 67 133 kredyty na kwotę 8 313 540 363,35 zł.
Jednocześnie poinformowano, że Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwrócił się pismem z dnia 01.12.2023 do Prezesów banków udzielających przedmiotowe kredyty o podjęcie pilnych działań mających na celu przyspieszenie analizy złożonych wniosków oraz zawierania umów o kredyty „płynnościowe” w ramach zarezerwowanego limitu akcji kredytowej.
Resort rolnictwa poinformował, że zostały podjęte prace legislacyjne w zakresie wydłużenia okresu udzielania kredytów na utrzymanie płynności finansowej dla producentów rolnych do 30 czerwca 2024 r. z jednoczesnym zwiększeniem limitu akcji kredytowej do 12,5 mld zł.
Źródło: KRIR